بررسی میزان و نوع خطاهای دارویی در دانشجویان پرستاری در چهار بیمارستان آموزشی تهران

خطاهای پزشکی و از جمله خطاهای دارویی از شایع ترین خطاهای تهدید کننده ی سلامت و یک مشکل جهانی است که باعث افزایش مرگ و میر و هزینه های بیمارستانی می شود. نظر به اهمیت اجرای دستورات دارویی در عملکرد پرستاران و توجه به آمار فزاینده ی خطاهای پرستاری، مطالعه ای تحت عنوان «تعیین میزان و نوع خطاهای دارویی در دانشجویان پرستاری در سال 88-1387» انجام گرفت.
این پژوهش در چهار بخش- اورژانس، داخلی، جراحی و قلب - در چهار مرکز آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه آزاد اسلامی تهران واحد علوم پزشکی به صورت توصیفی - مقطعی یک گروهی از اسفند 1387 تا خرداد 1388 انجام شد. در این مطالعه 78 دانشجوی پرستاری ترم های شش، هفت وهشت به روش سرشماری انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه ی خودساخته ی دو قسمتی استفاده شد. پس از تهیه ی پرسشنامه و تعیین اعتبار و پایایی آن، بین واحدهای مورد پژوهش توزیع و سپس اطلاعات با نرم افزار SPSS ویرایش 16 و آمار توصیفی تجزیه و تحلیل شد.
در 9/17 درصد از دانشجویان اشتباهات دارویی رخ داد که اکثر آن ها دوبار (30/42 درصد) مرتکب اشتباه دارویی شدند. در مجموع 37 مورد اشتباه دارویی رخ داد که میانگین خطاهای دارویی دانشجویان پرستاری در طی یک واحد درسی 46/0 درصد بود؛ 6/46 درصد از واحدهای مورد پژوهش، اشتباه دارویی در شرف وقوع را به مربی یا پرستار بخش گزارش کردند. شایع ترین نوع اشتباهات دارویی گزارش شده شامل مقدار دارو، داروی اشتباه و سرعت انفوزیون بود. بیش ترین اشتباهات دارویی در بخش اورژانس رخ داده و شایع ترین دارویی که در مورد آن اشتباه صورت گرفته به ترتیب آسپیرین، هپارین و سفازولین بوده است. اکثر اشتباهات دارویی در تزریقات دارویی وریدی (35/51 درصد) رخ داده است. شایع ترین علل اشتباهات دارویی، اشتباه وارد کردن دارو در کاردکس دارویی وعدم توجه به دوز دارو در کاردکس یا پرونده گزارش شد.
با توجه به این که 9/17 درصد از دانشجویان مرتکب 37 مورد اشتباه دارویی در طی یک واحد کارآموزی شده و از طرفی بعضی از خطاهای دارویی دانشجویان به مربی یا پرستار بخش گزارش نمی شود، باید شرایطی درمحیط های کارآموزی و کارورزی فراهم شود تا دانشجویان با توجه به اصل سوددهی به بیمار به معنای یک وظیفه ی اخلاقی برای به حداکثر رساندن منافع در مراقبت از بیمار، این خطاها را گزارش کنند و موانع موجود در برابر گزارش خطا کاهش یابد.