صفات الهی از نگاه ابن سینا و توماس آکوئیناس

فیلسوفان موحد در کنار تمایلات فطری که بشر برای شناخت خداوند دارد، هریک تلاش نموده اند، راهی استدلالی برای شناخت ذات و صفات الهی بیان نمایند، ارایه دلایل گونا گون از سوی فیلسوفان و متکلمان درباره ی خالق هستی بیش از آنکه درباره تصدیق به ذات خدا باشد، درباره تصور درست از خداوند بوده است و بر همین اساس، کوشش دانشمندان همواره در راستای شناخت درست از خالق هستی بوده است، در این میان، تلاش ابن سینا به عنوان رییس فلاسفه مشایی در جهان اسلام و توماس آکوئیناس به عنوان برجسته ترین متکلم الهی مسیحی در قرون وسطی بسیار قابل توجه است، به ویژه اینکه هریک از این دو دانشمند برجسته درباره صفات الهی دیدگاهی خاص ارایه نموده اند، ابن سینا با طرح نظریه اتحاد مصداقی و مفهومی صفات با یکدیگر و آکوئیناس با طرح نظریه آنالوژی، تلاش نموده اند، در بین نزاع های گسترده افراطی و تفریطی درباره ذات و صفات خداوند، راهی را برگزینند که ساحت ربوبی را از راه یابی کثرت ها حتی کثرت حیثیات منزه بدارند، دیدگاه ابن سینا در بین فلاسفه مسلمان به خصوص ملاصدرا با مخالفت جدی روبه رو شده است.
این پژوهش کوشیده است، با رویکردی متفاوت به بررسی و تحلیل دیدگاه ابن سینا بپردازد و ضمن اثبات ترادف صفات الهی به مقایسه آن با نظریه آنالوژی که آکوئیناس طرفدار آن است، بپردازد و ادعا این است که دیدگاه ابن سینا برای منزه دانستن ساحت ربوبی از راهیابی کثرت ها به ذات خداوند، از نظریه آکوئیناس و ملاصدرا توفیق بیش تری داشته است.