اثر کلرامفنیکل بر مقدار آلکالوئیدهای آتروپین و اسکوپولامین در گیاه. Datura stramonium L

با توجه به اهمیت آتروپین و اسکوپولامین به عنوان داروهایی با منشا طبیعی، هدف از این تحقیق بررسی اثر کلرامفنیکل (به عنوان یک وقفه دهنده سنتز پروتئین) در افزایش احتمالی سنتز آلکالوئیدهای آتروپین و اسکوپولامین در گیاه داتوره (.Datura stramonium L) می باشد.
پس از کشت تخم گیاه در چهار کرت مساوی در مزرعه آزمایشی دانشکده، غلظت های مختلف کلرامفنیکل (100، 200 و 400 واحد در میلیون) و آب به ترتیب در سه کرت نمونه و یک کرت شاهد و در طی 18 هفته به صورت هفته ای یک بار به گیاه پاشیده شد. هفته ای یک بار پس از نمونه برداری از اندام های مختلف گیاه، مراحل استخراج، جداسازی و خالص سازی آلکالوئیدها انجام شد. با استفاده از روش کروماتوگرافی لایه نازک تهیه ای، دو آلکالوئید به صورت خالص تهیه شدند و پس از تایید ساختمان شیمیایی آنها با روش های اسپکتروسکوپی (IR، UV، 13C NMR و Mass)، تعیین مقدار کمی با اسپکتروسکوپی ماوراء بنفش انجام شد.
حداکثر مقدار آلکالوئیدها در هفته دهم بررسی یعنی پیش از گل دهی بود. بهترین نتیجه در افزایش غلظت آلکالوئیدهای مورد نظر با استفاده از افشانه حاوی غلظت 200ppm از کلرامفنیکل حاصل شد. کلرامفنیکل با این غلظت، مقادیر آتروپین و اسکوپولامین را در کل گیاه به ترتیب به میزان 110 و 100 درصد، نسبت به کنترل افزایش داد (005/0> P).
تعیین نسبت اسکوپولامین به آتروپین نمایانگر کاهش واضح این نسبت با گذشت زمان بود که مرحله گل دهی را می توان به عنوان مرزی در نظر گرفت که قبل از آن اسکوپولامین و پس از آن آتروپین آلکالوئید در گیاه غالب می باشند. نتایج تحقیق نشان می دهد که افزایش دسترسی به اسیدهای آمینه، به دنبال وقفه سنتز پروتئین ها، می تواند باعث افزایش سنتز آلکالوئیدها شود.