مقایسه اختلالات خواب در جانبازان شیمیایی و غیر شیمیایی جنگ

محرومیت از خواب منجر به اثرات جسمی و روانی متعدد و بلند مدت می گردد. رزمندگانی که در جنگ حضور می یابند، اختلالات و محرومیت از خواب را در طی حضور در جبهه و به طور شایع پس از اتمام جنگ گزارش می نمایند ولی هنوز تحقیقات گسترده ایی در مورد این اختلالات در جانبازان شیمیایی و غیر شیمیایی و تفاوت احتمالی مشکلات آنها انجام نشده است لذا این مطالعه با هدف کلی تعیین و مقایسه اختلالات خواب در جانبازان شیمیایی و غیر شیمیایی جنگ تحمیلی انجام شده است. در این مطالعه توصیفی – تحلیلی 95 نفر از جانبازان شیمیایی و 95 نفر از جانبازان غیر شیمیایی توسط نمونه گیری طبقه بندی شده انتخاب شدند و از نظر سن، مدت حضور در جبهه، درصد صدمات، سواد، وضعیت ازدواج و... به روش همسان سازی گروهی، همگون شدند. ابزار انجام پژوهش پرسشنامه ایی شامل دو قسمت اطلاعات دموگرافیک و 5 جمله مربوط به اختلالات خواب می باشد که از مقیاس استاندارد می سی سی پی مربوط به جنگ استخراج شده است. داده ها توسط امار توصیفی و استنباطی (آزمون کای دو و ضریب همبستگی پیرسون) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که در مورد اشکال در بخواب رفتن، اختلاف معنی داری بین دو گروه از نظرراحت بخواب رفتن (04. 0 p=) و ترس از شروع خوابیدن (03. 0 p=) وجود داشت که مبین مشکلات بیشتر جانبازان شیمیایی بود. در مورد کابوسهای شبانه تفاوت معنی داری بین دو گروه وجود نداشت. در مورد اشکال در تداوم خواب تفاوت معنی داری بین دو گروه بود (04. 0 p=). ضمنا همبستگی معنی داری بین طول مدت حضور در جبهه (55. 0 r= (و در صد مجروح شدن (55. 0 r= (با کابوسهای شبانه در مورد وقایع واقعی در جانبازان شیمیایی وجود داشت. بین بیماری های جسمی همراه، سوء مصرف مواد با اشکال در تداوم خواب در دو گروه تفاوت معنی داری بدست آمد. نظر به اینکه اختلالات خواب هم در جانبازان غیر شیمیایی و هم به شکل شدیدتر در جانبازان شیمیایی وجود دارد، انجام مداخلات مشاوره ای، مراقبتی و بهداشتی جهت رفع مشکلات آنان ضرورتی اجتناب ناپذیر می باشد