عوامل خطر و پیگیری نتایج درمان جراحی در سالمندان بالای 65 سال در مرکز آموزشی درمانی لقمان حکیم طی سال های 1375 تا 1385

جراحی در سالمندان یکی از بخش های مهم در جراحی است. در 2 دهه گذشته میزان جراحی در افراد بالای 65 سال از 19% به 37% کل جراحی ها افزایش یافته است. انتظار می رود جمعیت افراد بالای 65 سال از 7/12% به حدود 20% در سال 2030 برسد، که بیشترین رشد در افراد بالای 85 سال خواهد بود. اگر فاکتورهای خطر، میزان و رابطه آنها را با عوارض بعد از جراحی بررسی کنیم، می توانیم با کنترل مهمترین آنها، عوارض را کاهش دهیم.
در این مطالعه که به صورت مطالعه توصیفی گذشته نگر انجام گردید، جامعه مورد نظر افراد سالمند بالای 65 سال بودند که در مرکز آموزشی درمانی لقمان در طی سال های 1375 تا 1385 به صورت اورژانس و الکتیو تحت جراحی لاپاراتومی زیر بیهوشی عمومی قرار گرفته بودند. بیماران به سه گروه تقسیم شدند، سه گروه شامل بیماران 65 تا 75 سال، 75 تا 85 سال و بالای 85 سال می باشد. سپس مدت بستری در بیمارستان و عوارض ناشی از جراحی و مورتالیتی بیماران از پرونده ها ثبت گردید و رابطه آنها با عوامل خطر مشخص شد.
در این مطالعه از نظر توزیع سنی، مردان بیشتر از زنان بودند، به طوری که از 1000 بیمار مورد مطالعه 624 بیمار مرد و 376 بیمار زن بودند. در مجموع جراحی های انجام شده 600 مورد اورژانسی و 400 مورد الکتیو بوده است. تعداد بیمارانی که دارای سابقه بیماری ایسکمیک بودند، در سه گروه سنی و بر اساس جنس مورد بررسی قرار گرفتند. به طور کلی 1/60% بیماران بدون سابقه بیماری ایسکمیک و 9/39% دارای سابقه بیماری بودند. مورتالیته بیمارانی که دارای بیماری ایسکمیک بودند، به طور قابل توجهی از گروه بدون سابقه بیشتر بود، به طوری که در سه گروه مورتالیتی به ترتیب شامل 5/4% در مقابل 5/1%، 6% در مقابل 1% و 5/8% در مقابل 2% بوده است. همچنین مدت بستری در بیماران دارای بیماری ایسکمیک با افزایش سن افزایش یافته است و به ترتیب در سه گروه سنی 14 روز در برابر 7 روز، 20 روز در برابر 11 روز و 28 روز در برابر 18 روز بوده است.
بیماری های همزمان زیادی در سالمندان بالای 65 سال مورد بررسی قرار گرفتند. در بین این موارد بیماری های ایسکمیک قلبی از لحاظ آمار بیشترین بیماری همراه بوده است و بیشترین رابطه را در مورد افزایش روزهای بستری در بیمارستان در مقایسه با آنهایی که این بیماری همراه را نداشتند، داشته است. می توان با کنترل شایعترین و بارزترین بیماری همراه که با افزایش موربیدیتی و مورتالیتی همراه است، آمار عوارض بعد از جراحی و همچنین بار اقتصادی جراحی در سالمندان را کاهش داد.