توصیف نظام بسامدی واج ها در دو گونه نوشتاری و گفتاری زبان فارسی

بررسی بسامد واج ها در زنجیره گفتار از جمله مواردی می باشد که می تواند در توصیف زبان موثر واقع شود. در این راستا این پژوهش کوشیده است تا با استناد به عدم توازن در بسامد واج ها در زبان فارسی نشان دهد که لازم است ارزش بسامدی هر واج به عنوان شاخصی در توصیف واج ها به حساب آید. در این پژوهش که داده های آن از دو گونه گفتاری و نوشتاری زبان فارسی مشتمل بر 60399 واج (30073 واج نوشتاری و 30326 واج گفتاری) جمع آوری، واج نویسی و شمارش گردیده است، نشان داده شده است که صرف تعریف واج بر اساس جفت های کمینه نمی تواند توصیف کاملی از واج به حساب آید بلکه لازم است به میزان کاربرد آن در زبان که با شمارش و تعیین نسبت در پیکره ای از زبان قابل تعیین است نیز توجه داشت.
در این پژوهش همچنین بسامد واج ها در دو گونه گفتاری و نوشتاری مورد مقایسه قرار گرفته است. این پژوهش نشان می دهد که در مجموع تفاوت معناداری بین این دو گونه زبانی به لحاظ میزان کاربرد وجود ندارد. با این وجود بین تک تک واج ها تفاوت های قابل ملاحظه ای به لحاظ بسامد وجود دارد این پژوهش همچنین نشان می دهد که در مجموع همخوان ها و واکه هایی که در بخش جلویی دهان تولید می شوند در گونه گفتاری و آنهایی که در بخش عقب دهان تولید می شوند در گونه نوشتاری از بسامد بیشتری برخوردار می باشند.