تکامل شورابه ها و تشکیل کانی های تبخیری در پلایای ساغند ایران مرکزی، و مقایسه آن با دریاچه بزرگ نمک و حوضه دره مرگ در ایالات متحده

پلایای ساغند ایران مرکزی، در 150 کیلومتری شمال خاوری شهرستان یزد واقع شده است. به منظور بررسی روند تکاملی شورابه ها و تاثیر خاستگاه آنها بر تغییرات کانی شناسی و هیدروژئوشیمی پلایا، کانی های تبخیری با ارزش، 21 نمونه شورابه به صورت سیستماتیک از بخش های مختلف پلایا برداشت شدند. نمونه های جمع آوری شده برای تعیین غلظت یون ها به روش فلوئورسانی پرتو ایکس (XRF) و تعیین ویژگی های کانی شناسی با استفاده از پراش پرتو ایکس (XRD) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از این دستاوردها، با داده های مشابه آن از چند دریاچه نمکی بزرگ دنیا از جمله دریاچه نمکی بزرگ و حوضه های دره مرگ ایالات متحده و نیز پهنه نمکی بزرگ آمریکای شمالی، مقایسه شدند. نتایج تغییرات کاتیونی و آنیونی در شورابه های پلایای ساغند نسبت به دریاچه های دیگر نشان داد که این شورابه ها از نظر ویژگی های هیدروژئوشیمیایی و فیزیکوشیمیایی به ویژه اسیدیته، مشابه دریاچه نمکی بزرگ ایالات متحده بوده، و نوع شورابه آن از نوع Na-K-Mg-Cl-So4یا شورابه های جوی قلیائی است، به طوریکه بیشینه غلظت یون های مربوط به کلر با 41828، سدیم 25538، وسولفات21482 میلی گرم در لیتر است. از دیدگاه کانی شناسی نیز هالیت، ژیپس، و باسانیت فراوانترین کانی تبخیری در این پلایا هستند که نشان دهنده تکامل بالاتر شورابه های پلایای ساغند در مقایسه با پلایای دیگر است.