بررسی کارایی روش صفحه مشبک برای برآورد تولید و میزان بهره برداری از مرتع

ظرفیت مراتع بر اساس میزان علوفه تولیدی آن تعیین می شود و یکی از اهداف مهم در مدیریت منابع طبیعی نیز تعیین میزان تولید مراتع به منظور تعیین ظرفیت مرتع است. تخمین و برآورد ظرفیت مرتع با روش قطع و توزین که مطمئن ترین روش است، نیاز به صرف هزینه و وقت زیادی نسبت به سایر روش ها دارد. از این رو بایستی روشی را انتخاب و برگزید که از دقت کافی، سادگی، کاهش زمان و کمی میزان هزینه و سایر موارد برخوردار باشد. بر همین اساس چگونگی برآورد تولید گندمیان با استفاده از صفحه مشبک مورد توجه قرار گرفت. بدین منظور در زیر حوزه میناوند از حوزه آبخیز طالقان سه گونه گرامینه (Stipa barbata، Bromus tomentellus و Dactylis glomerata) انتخاب و نمونه برداری از هر یک با 30 تکرار انجام شد. فاصله دوربین تا صفحه مشبک بین 50 تا 75 سانتی متر بود. ارتباط بین تولید به عنوان متغیر وابسته و تعداد مربعات پرشده توسط گیاه در صفحه مشبک به عنوان متغیر مستقل تعیین شد و روش های مختلف شمارش مربعات با مدلهای مختلف رگرسیونی آزمایش گردید. همچنین میزان بهره برداری نیز برای هر گونه در سطوح 25، 50 و 75 درصد در نظر گرفته شد. در ابتدا رابطه خطی بین تولید واقعی و تعداد مربعات در نظر گرفته شد که در برخی از آنها رابطه خطی نبود و پس از آن رابطه نمایی برای آنها تعیین گردید. نتایج نشان داد که در همه موارد رابطه نمایی معنی دار است. بیشترین همبستگی (r2) برای مربعات 4/1 و پس از آن برای مربعات 2/1 و سپس مربعات کامل، با تولید واقعی بود و کمترین همبستگی برای مربعات کاملا پر شده بود. میزان بهره برداری 25٪ بیشترین همبستگی را با تولید هر سه گونه داشت. در گونه S.barbata بیشترین همبستگی در کلیه روابط وجود داشت. در مجموع این روش را می توان روش مناسبی برای برآورد تولید در گندمیان عنوان کرد.