بررسی آثار کالبدی خانه های دوم بر توسعه سکونتگاه های روستایی: مطالعه موردی روستاهای ییلاقی شهر مشهد

هم زمان با وقوع تحولات ساختاری در زمینه گردشگری در سطح کشور و به ویژه رواج گردشگری در نواحی روستایی پیرامون شهرهای بزرگ، احداث خانه های دوم یا خانه های تعطیلات با هدف گذران اوقات فراغت در روستاهای ییلاقی مشهد آغاز شده است. این ناحیه با برخورداری از موقعیت ممتاز طبیعی و بوم شناختی و با توجه به نزدیکی به شهر مشهد پذیرای بسیاری از گردشگران خانه های دوم در محیط های روستایی است. یافته های تحقیق نشان می دهد که شکل گیری خانه های دوم در دهه های اخیر با پیامدهای کالبدی گوناگون مانند تغییر کاربری باغات و مزارع، تجاوز به حریم رودخانه ها، و تغییر چشم انداز روستایی همراه بوده، به گونه ای که 5/86 درصد از خانه های دوم در حاشیه بافت کالبدی یا به صورت محله ای جدید در کنار روستای موجود احداث شده و در 42 درصد موارد، به تغییر کاربری باغات و مزارع انجامیده است. برای خروج از این وضعیت، راهکارهایی از قبیل مطالعات کاربری زمین، رعایت حریم رودخانه ها، و طراحی نظام مدیریت یکپارچه گردشگری ارائه شده است.