درآمدی بر مفهوم توبه از منظر عارفان

عارفان از توبه به عنوان یکی از مهم ترین مقامات و درجات سلوک الی الله یاد میکنند، تا جایی که برخی آن را اولین مقام از مقامات سلوک برشمردهاند. توبه به عنوان یکی از مهمترین بایسته های درک احوال و مقامات معنوی، دارای شرایط و ارکانی است که این شرایط و ارکان، متعدد و نیز در مراتب مختلف سلوک دارای درجه بندی های مختلفی است که سالک در هر مرتبه می بایست شرایط پذیرش توبه در آن مرحله را استیفا نماید. از مهم ترین مواردی که در پذیرش توبه دخالت دارد، سعی بر عدم ورود به گناه و معصیت و در صورت ورود، توجه به هتک حرمت حضرت باری تعالی و خروج از آن است که میبایست با عزم بر عدم تکرار و استغفار و کوشش برای جبران گناه و پیراستن ساحت جان از زنگار گناه همراه باشد. نگارنده در این مقاله پس از اشارهای اجمالی به جایگاه توبه در قرآن و روایات، با بررسی تعاریف عارفان در باب مفهوم توبه، به شرایط، انواع و مراتب توبه در منظر اهل معرفت میپردازد.