همبستگی مکانی بین گیاهان بوتهای و گندمیان چندساله مرتعی

نوع رابطه متقابل بین گیاهان تاثیر بسزایی بر ساختار و ترکیب جوامع گیاهی طبیعی دارد. رابطه تسهیل منجر به همبستگی مکانی مثبت بین بوته ها و گیاهان زیراشکوب آنها می شود، و بدین ترتیب به افزایش بقاء گیاهان در زیراشکوب منجر می شود. در این تحقیق نوع و میزان همبستگی مکانی بین چهار گونه بوته ای Astragalus meschedensis Bunge، Artemisia kopetdaghensis Krasch، Acantholimon raddeanam Czernjak وAcantholimon erinaceum (Jaub. & Spach.)Lincz و دو گونه گندمی چندساله و علوفه ای Bromus kopetdaghensis Drobov و Festuca alaica Drobov در رویشگاه طبیعی آنها در منطقه بهارکیش قوچان بررسی شد. نتایج نشان دهنده همبستگی مثبت (اثر تسهیل) بین گیاهان بوته ای و گندمیان چندساله بود، و در هیچ مورد همبستگی منفی (اثر رقابت) بین آنها مشاهده نشد. از بین بوته های پرستار، گونه گون همبستگی بیشتر و گونه های کلاه میرحسن همبستگی کمتری با گندمیان داشتند، در حالی که گیاه درمنه هیچ گونه همبستگی مثبت یا منفی نشان نداد. از گیاهان گندمی مطالعه شده، گونه فستوکا، نسبت به بروموس، همبستگی بیشتری با زیراشکوب بوته ها داشت. بنابراین در این مطالعه، مناسبترین گونه پرستار گیاه بوته ای گون و مناسب ترین گونهء ذینفع گیاه گندمی فستوکا تشخیص داده شد. یافته های این پژوهش بیانگر نقش و اهمیت زیاد گیاهان بوته ای در حفاظت از گیاهان علوفه ای مرتع است. این نتایج می تواند در پروژه های اصلاح و احیاء مراتع به ویژه در روش کپه کاری زیر بوته مورد استفاده قرار گیرد.