بررسی مقایسه ای اثرات ناشی از تزریق داخل صفاقی و داخل بطن مغزی پیکروتوکسین و بیکوکولین در تنظیم گلوکز پلاسمایی موش کوچک آزمایشگاهی

گاما آمینوبوتیریک‌ اسید (GABA) یک‌ نروترانسمیتر مهاری‌ مهم‌ درسیستم‌ اعصاب‌ مرکزی‌می‌باشد. گزارشهای‌ متعددی‌ وجود دارد که‌ گابا از طریق‌ افزایش‌ سطح‌ پلاسمایی‌ انسولین‌ و کاهش‌ گلوکاگون ‌و سوماتواستاتین‌ باعث‌ کاهش‌ میزان‌ گلوکز خون‌ می‌شود.

این بررسی جهت مقایسه اثرات ناشی از تزریق داخل صفاقی و داخل بطن مغزی پیکروتوکسین و بیکوکولین در تنظیم گلوکز پلاسمایی موش کوچک آزمایشگاهی انجام گردید. مواد و روش‌ها: در این‌ تحقیق‌ تجربی‌ جهت‌ بررسی‌ نقش‌ پیکروتوکسین‌ (آنتاگونیست‌ غیر رقابتی‌)وبیکوکولین‌ (آنتاگونیست‌ رقابتی‌)از موش‌ کوچک‌ آزمایشگاهی‌، نژاد آلبینو و جنس‌ نر با وزن‌ 25-20 گرم‌استفاده‌ شد.برای‌ اندازه‌گیری‌ قند خون‌ ،در فواصل‌ زمانی‌ معین‌، خونگیری‌ از سینوس‌ چشمی‌ حیوان‌ انجام‌شد. جهت‌ اندازه‌گیری‌ غلظت‌ گلوکز خون‌ از روش‌ ارتوتولوییدین‌ ودستگاه‌ اسپکتروفتومتر استفاده‌ شد. جهت‌تزریق‌ داخل‌ بطن‌ مغزی‌ (ICV) هر یک‌ از این‌ داروها در دوزهای‌ مختلف‌، 5 گروه‌ حیوان‌ که‌ دوره‌ بهبودی‌ 5روزه‌ را سپری‌ کرده‌ بودند (8 = n) انتخاب‌ شد. 4 گروه‌ به‌ ترتیب‌ دوزهای‌ 10 و 25 و 50 و100 نانوگرم‌ درمیکرولیتر پیکروتوکسین‌ و بیکوکولین‌ بصورت‌ جداگانه‌ و گروه‌ پنجم‌ نرمال‌سالین‌ را به‌ صورت‌ (ICV)دریافت‌ کردند. خونگیری‌ بلافاصله‌ پس‌ از تزریق‌ دارو صورت‌ گرفته‌ و هر 15 دقیقه‌ تکرار شد و تا 90 دقیقه‌ادامه‌ داشت‌.در تزریق‌ داخل‌ صفاقی‌ (IP) هر یک‌ از آنتاگونیست‌ها 5 گروه‌ حیوان‌ (8=n)انتخاب‌ گردید. 4 گروه‌ اول‌ دوزهای‌ 1، 2، 4 و 6میلی‌گرم‌ به‌ ازای‌ هر کیلوگرم‌ وزن‌ هر یک‌ از این‌ داروها و گروه‌ پنجم‌ نرمال‌سالین‌ را به‌ صورت‌ (IP)دریافت‌ کردند. خونگیری‌ بلافاصله‌ بعد از تزریق‌ دارو صورت‌ گرفت‌ وتا 90 دقیقه‌ادامه‌ داشت‌.به‌ منظور مقایسه‌ نتایج‌ از آنالیز واریانس‌ یکطرفه‌ (one-way) استفاده‌ شد و بین‌ نمونه‌های‌معنی‌دار T-testبه‌ عمل‌ آمد.

بررسی‌ نتایج‌ نشان‌ داد که‌ پیکروتوکسین‌ و بیکوکولین‌ به‌ صورت‌ وابسته‌ به‌ دوز و زمان‌ چه‌بصورت‌ تزریق‌ داخل‌ صفاقی‌ (IP) و چه‌ بصورت‌ تزریق‌ داخل‌ بطن‌ مغزی‌ سبب‌ افزایش‌ قند خون‌گردید.(05/0>P) نکته‌ دیگر اینست‌ که‌ افزایش‌ قند خون‌ تا زمان‌ 45 دقیقه‌ در همه‌ دوزها مشاهده‌ می‌شودولی‌پس‌ازاین‌ زمان‌ قندخون‌ تقریبا طبق‌الگوی‌ یکسانی‌کاهش‌ می‌یابدودر 90دقیقه به‌ حداقل‌مقدار خود می‌رسد.

در مجموع‌ می‌توان‌ گفت‌ که‌ افزایش‌ گلوکز علاوه‌ بر ترشح‌ انسولین‌ باعث‌ ترشح‌ گابا از سلولهای پانکراس‌ می‌شود و از آنجاییکه‌ گابا در حالت‌ عادی‌ اثر مهاری‌ بر روی‌ ترشح‌ سوماتواستاتین‌ و گلوکاگون‌دارد، بنابراین‌ قند خون‌ در این‌ مرحله‌ کاهش‌ می‌یابد. به‌ نظر می‌رسد که‌ گیرنده‌های‌ گابا A در تنظیم‌ قند خون‌نقش‌ مهاری‌ دارند.در خاتمه‌ باید اضافه‌ نمود که‌ اثر سیستم‌ گاباارژیک‌ در تنظیم‌ قند خون‌ امری‌ پیچیده‌ بوده‌ وشناخت‌ دقیق‌تر آن‌ مستلزم‌ تحقیقات‌ بیشتری‌ می‌باشد.