اثر تنش کمبود آب بر فعالیت آنزیم های ضد اکسنده در دوره زایشی گیاه جو (Hordeum vulgare L) در شرایط مزرعه

در این تحقیق، فرضیه اثر انزیم های ضد اکسنده بر میزان کاهش آسیب پذیری گیاه در دوره زایشی ناشی از افزایش رادیکال های آزاد اکسیژن مورد بررسی قرار گرفته است. لذا اثر تنش آب در تغییر فعالیت آنزیم های اسکوربیت پراکسیداز (APX)، کاتالاز (CAT)، پراکسیداز (POX) و سوپراکساید دسموتاز (SOD) در دوره زایشی گیاه جو (5 مرحله) با اعمال 3 تیمار آبی، دیم و خشکی در شرایط مزرعه با استفاده از روش های سنجش اسپکتروفتومتری و سنجش ژل مطالعه شد. آزمایش در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا و به صورت فاکتوریل (3 نوع تنش×5 مرحله رشد×5 ژنوتیپ) تجزیه گردید. در نتیجه تجزیه واریانس، تمام اثرات ساده و متقابل عوامل مورد مطالعه معنی دار شد. بر اساس نتایج بدست آمده، میزان پروتئین و کلروفیل کل گیاه در مراحل آخر رشد گیاه کاهش معنی داری داشت. فعالیت همه آنزیم ها در مراحل اولیه دوره زایشی ابتدا افزایش یافته و سپس در مراحل آخر، فعالیت آنها قدری کاهش نشان داد. اگر چه این کاهش معنی دار بود ولی اختلاف شدیدی با مراحل اول نداشت. در مقایسه با تغییرات شدید کاهش پروتئین کل سلولی، در مجموع آنزیم های ضد اکسنده مورد مطالعه از افزایش بیان برخوردار بودند. در بین این آنزیم ها دو آنزیم اسکوربیت پراکسیداز و کاتالاز بویژه در دو تیمار دیم و خشکی فعالیت بیشتری در حفاظت سلول ها از خود نشان دادند. مطالعه فعالیت آیزوزایم این آنزیم ها، نتایج بدست آمده را تائید کرد. از نتایج بدست آمده می توان نتیجه گیری کرد که آنزیم های مورد بررسی در حفاظت سلول در مقابل عوامل رادیکال های آزاد تولید شده بر اثر تنش خشکی در دیم زارها نقش اساسی دارند.