مطالعه سیتوژنتیکی برخی از گونه های گندم وحشی آجیلوپس ایران و نواربندی OR

به منظور بررسی تنوع سیتوژنتیکی موجود در گونه های آجیلوپس، کاریوتیپ 15 جمعیت آجیلوپس بومی مناطق مختلف ایران شامل 3 جمعیت دیپلوئید و 12 جمعیت تتراپلوئید مورد مطالعه قرار گرفت و پارامترهای کروموزومی در هر جمعیت بررسی شدند. نتایج بررسی های کاریوتیپی نشان داد که جمعیت ها دارای تعداد متفاوتی از کروموزوم های ماهواره دار بودند. بزرگترین طول کل کروماتین مربوط به جمعیت 11 (2/152 میکرومتر) و کمترین آن مربوط به جمعیت 2 (5/70 میکرومتر) بود. تعداد پنج جمعیت فقط دارای کروموزوم های از نوع متاسنتریک (m) و ده جمعیت نیز دارای هردو نوع متاسانتریک و ساب متاسنتریک (sm) بودند. همچنین تقارن کاریوتیپی به روش استبینز، ده جمعیت را در کلاس1A و پنج جمعیت در کلاس 1B قرار داد. تجزیه واریانس پارامترهای کاریوتیپی نشان داد که بین جمعیت های دیپلوئید از لحاظ پارامترهای طول بازو های بلند و کوتاه، طول کروموزوم و نسبت طول بازوی کوتاه به بلند و در بین جمعیت های تتراپلوئید برای اغلب پارامترها اختلاف معنی دار وجود داشت. روش نواربندی OR در فواصل مختلف زمانی 24 ساعت تا یک هفته بعد از رنگ‎آمیزی با استو اورسئین 1 درصد، بر روی 3 جمعیت از گونه Ae. tauschii (14x=2n=2) انجام شد. مناسب ترین زمان رنگ آمیزی برای نواربندی، یک هفته تعیین گردید.