تعیین واکنش فنولوژی ژنوتیپ های بهاره کلزا(Brassica napus L.) به تاریخ کاشت، دما و فتوپریود

اثر تاریخ کاشت، دما و فتوپریود بر مراحل مختلف فنولوژیک ژنوتیپ های بهاره کلزا (Brassica napus L.) در آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی، در چهار تکرار و به مدت دو سال زراعی 83-1381 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد بررسی شد. چهار تاریخ کاشت 15 آبان، 30 آبان، 15 آذر و 30 آذر در کرت های اصلی و چهار ژنوتیپ بهاره هایولا401، اس3، کوانتوم و آپشن500 در کرت های فرعی قرار گرفتند. با تاخیر در کاشت تعداد روز از سبز شدن تا شروع گلدهی و شروع گلدهی تا رسیدگی فیزیولوژیک به طور معنی داری کاهش یافت. فنولوژی کلزا تحت تاثیر شرایط آب و هوایی مختلف طی دو سال قرار گرفت. در هر دو سال، روابط خطی قوی بین تاریخ کاشت با تعداد روز از کاشت تا سبز شدن، سبز شدن تا شروع گلدهی و شروع گلدهی تا رسیدگی فیزیولوژیک وجود داشت. بین میانگین دمای هوا طی دوره های مختلف نموی با طول این دوره ها رابطه خطی منفی وجود داشت، که به ترتیب 86، 89 و 92 درصد از تغییر را در دوره های نموی کاشت تا سبز شدن، سبز شدن تا شروع گلدهی و شروع گلدهی تا رسیدگی فیزیولوژیک توجیه کرد. بنابراین، تغییرات دمای هوا در تاریخ های مختلف کاشت دو سال آزمایش به خوبی طول دوره کاشت تا سبز شدن و شروع گلدهی تا رسیدگی فیزیولوژیک را در ژنوتیپ های مورد مطالعه تعیین کرد، در حالی که طول دوره سبز شدن تا شروع گلدهی علاوه بر دما تحت تاثیر فتوپریود قرار گرفت. از روابط بین تاریخ کاشت، دما و فتوپریود با فنولوژی ژنوتیپ های کلزا می توان در مدل سازی نمو و رشد آنها استفاده کرد.