نگهداری بذر کیکم (Acer monspessulanum) در شرایط فراسرد

کیکم با نام علمی L. Acer monspessulanum یکی از گونه های پهن برگ مناطق نیم خشک سرد می باشد که حفظ آن به عنوان یکی از ذخایر توارثی گونه های جنگلی، از اهمیت خاصی برخوردار است. فنآوری حفاظت در شرایط فراسرد (cryopreservation) شامل نگهداری بذرها و اندام های گیاهی در دمای Co 196- یا ازت مایع می باشد. در این درجه از سرما، فرایندهای متابولیکی و فعالیت های فیزیولوژیک بذر یا اندام گیاهی تقریبا متوقف شده و به دلیل کاهش شدید این فعالیت ها نمونه بذر یا اندام گیاهی قادر به زنده مانی در مدت زمان بسیار طولانی است. برای نگهداری بذر کیکم در شرایط فراسرد از پیش تیمارهای گلیسرول 30 درصد، محلول ویتریفیکاسیون گیاهی (Plant Vitrification Solution 2 یا PVS2) و کاهش رطوبت بذر قبل از ورود به ازت مایع، استفاده شد. بذرهای تیمار شده به مدت یک هفته و یک ماه در دمای Co 196- نگهداری شدند. بذرهای تیمارهای مختلف پس از خروج از ازت مایع در معرض شوک حرارتی قرار گرفته و پس از اعمال شوک حرارتی همراه با بذرهای شاهد بین کاغذ صافی مرطوب منتقل و بمدت 105 روز در سردخانه با دمای Co 4+ نگهداری شدند. جوانه زنی بذرهای تیمارهای مختلف فراسرد حدود 18/19 درصد بود و تفاوت معنی داری با بذرهای شاهد نداشتند، رشد گیاهچه ها نیز طبیعی و عاری از هر گونه آثار منفی بود. مطالعه انجام شده نشان داد که با استفاده از فنآوری فراسرد و بکارگیری پیش تیمارهای مناسب، بذر این گونه ارزشمند و در حال خطر را می توان برای مدت زمان بسیار طولانی حفظ و از انقراض این گونه منحصر به فرد جلوگیری نمود.