الگوی شایستگی حرفه ای دانش آموختگان دانشکده های مهندسی نظام آموزش عالی ایران (مورد پژوهی: دانش آموختگان دانشگاه صنعتی شریف)

بار اصلی پیشرفت اقتصادی و ارتقای کیفیت زندگی مردم، بر دوش متخصصان و به خصوص مهندسان است. از یک مهندس انتظاراتی بسیار فراتر از دانستن مجموعه ای از دانشهای بنیادین و فناوری های نوین است و الگوی کلی نظام آموزش مهندسی باید در خصوص ایجاد مجموعه ای از شایستگی هایی باشد که فهرست آنها به صورت متنوع در متون مرتبط و اسناد بین المللی یافت می شود. هر چند رسیدن به همه شایستگی های مطرح شده امری نا ممکن می-نماید، ولی حداقل باید به مجموعه شایستگی های مورد اشتراک نهادها و موسسات معتبر در این حوزه توجه وی‍‍‍ژه ای صورت پذیرد. اجتماع این ویژگی ها در یک فرد او را به جایگاه مهندس شایسته نزدیک می سازد. این ترکیب از شایستگی ها، الگوی شایستگی مهندسان را شکل می دهد. هر چند مهندسان در سازمان های مختلف مسئولیتهای بسیار متفاوت و بعضا غیر همسنخ را بر عهده می گیرند، ولی جوهره مشترک این مسئولیتها این امکان را فراهم می آورد که برای عموم مهندسان، فارغ از رشته تحصیلی و رسته شغلی آنها، الگوی شایستگی مهندسان تدوین شود. این الگو ابتدا از یک فرایند پژوهش کیفی به روش دلفی حاصل شد و سپس، در یک نظر سنجی از خبرگان این حوزه، مورد تایید کلی قرار گرفت و در نهایت، در یک پژوهش پیمایشی ارزیابی شد و از این طریق، الگوی نهایی که مشتمل بر 4 شایستگی کلان، 7 شایستگی اصلی و 28 شایستگی فرعی است، به دست آمد. چهار شایستگی کلان عبارت اند از: انگیزه متعالی، تخصص علمی، توانمندی عملی و اهتمام به رشد و بالندگی. هفت شایستگی اصلی یک مهندس شایسته عبارت است از: انگیزه متعالی در ارائه خدمت مهندسی، توانایی حل خلاق و نظام مند مسئله های مهندسی، تسلط بر حجم وسیعی از دانش پایه و مهندسی، مهارت در یکی از عرصه های کاربرد مهندسی، مهارت در انجام دادن کار گروهی در ضمن تعهد فردی، اهتمام به یادگیری مادام العمر و در نهایت، اهتمام به یاددهی خودانگیخته. در ضمن در فهرست شایستگی های نهایی، بر خلاف معمول، عنوان «اخلاق مهندسی» وجود ندارد و در عوض، متعالی بودن انگیزه یک مهندس، آنچه از یک مهندس اخلاقمند مورد توقع است، را تامین می کند.