معادل واحد دامی و انرژی مورد نیاز روزانه گوسفند نژاد کردی خراسان

بیش از 27 نژاد گوسفندی در ایران وجود دارد که برای تعیین ظرفیت چرا در هر منطقه ضرورت دارد؛ جثه، وزن، معادل واحد دامی (AUE) و نیاز روزانه هر نژاد مشخص شود. در این تحقیق معادل واحد دامی نژاد کردی خراسان و انرژی مورد نیاز روزانه آن مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 2 گله از این نژاد انتخاب شد. از میان گله های منتخب در چهار رده سنی؛ بره سه ماهه، بره شش ماهه، قوچ و میش سه ساله و قوچ و میش چهارساله و از هر مقطع سنی؛ 10 راس بره سه ماهه، 10راس بره شش ماهه، 5 راس قوچ سه ساله، 5 راس قوچ چهارساله، 15 راس میش سه ساله و 15 راس میش چهارساله به صورت تصادفی انتخاب و برای توزین بعدی علامت گذاری شدند. عمل توزین در سه مرحله (قشلاق، تغذیه دستی و پس چر) انجام شد. وزن دام بالغ این نژاد 76/0± 9/45 کیلوگرم تعیین شد که به عنوان وزن واحد دامی نژاد کردی خراسان در نظر گرفته می شود. معادل واحد دامی میش، قوچ و بره این نژاد نسبت به واحد دامی کشور به ترتیب برابر؛ 89/0، 42/1 و 53/0 است. نتایج تجزیه واریانس میانگین وزن دام های بالغ نشان داد که اثرات اصلی؛ فصل چرا، گله، سن، جنس و اثرات متقابل؛ گله× فصل چرا، گله×جنس، فصل چرا×جنس و سن×جنس بر میانگین وزن دام تفاوت معنی دار دارد. انرژی متابولیسمی مورد نیاز روزانه واحد دامی نژاد مورد مطالعه بر اساس وزن زنده در حالت نگهداری و در شرایط چرا در مراتع قشلاقی منطقه بر اساس معادله پیشنهادی ماف (MAFF، 1984)؛ 95/8 مگاژول برآورد شد. مقدار علوفه لازم برای تامین نیاز روزانه واحد دامی گوسفند نژاد کردی خراسان با توجه به کیفیت علوفه مراتع قشلاقی مورد مطالعه در مرحله رشد کامل برابر؛ 47/1 کیلوگرم علوفه خشک برآورد شد. این مقدار؛ بر اساس روش پیشنهادی هولچک و همکاران (2005) و بر مبنای 2 درصد وزن بدن دام، 92/0 کیلوگرم محاسبه می شود که تفاوت مقادیر مذکور، لزوم توجه به کیفیت علوفه مرتع در تعیین نیاز روزانه دام های چرا کننده در مرتع را بیان می کند.