حکایت ذاتی در بوته نقد

معرفت شناسان مسلمان سه دیدگاه درباره «حکایت» مطرح کرده اند. دیدگاه مشهور این است که «حکایت» ذاتی باب برهان برای صور ذهنی است و این صور بالفعل ماورای خود را نشان می دهند. استاد فیاضی «حکایت» را ذاتی باب ایساغوجی برای علم حصولی می داند و بر این باور است که حاکی «نفس فاعل شناسا» به شمار می رود و صور ذهنی، وجودهای ذهنی محکی می باشند. استاد مصباح اعتقاد دارند که «حکایت» انتقال ذهن به طور طبیعی از صور ذهنی به محکی است که در برخی مراتب، حکایت صور ذهنی شانی و بالقوه است و تنها در مرتبه تصدیق صادق است که «حکایت» به فعلیت می رسد.
عمده اختلافی که بین این سه دیدگاه وجود دارد به نوع تحلیل بازمی گردد. در این نوشتار، با تحلیلی که از «حکایت» ارائه شده است، به نقد دیدگاه مشهور و استاد فیاضی پرداخته، و از برخی نقدهای بنایی، همچون غفلت از نقش توجه فاعل شناسا در فرایند حکایت، سخن گفته ایم.