خصوصیات زراعی و تنوع ژنتیکی 17 ژنوتیپ نخود

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی، وراثت پذیری و روابط بین صفات مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی نخود با عملکرد اقتصادی، آزمایشی روی 17 ژنوتیپ نخود به مدت دو سال (83-1382)، در ایستگاه های تحقیقات کشاورزی کرمانشاه، لرستان و ایلام در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار با استفاده از روش-های مختلف آماری انجام شد. این روش ها شامل محاسبه پارامترهای آماری، پارامترهای ژنتیکی، همبستگی بین صفات، رگرسیون چندگانه، تجزیه علیت و تجزیه به عامل ها بود. از میان صفات زراعی، عملکرد بوته و تعداد روز تا 50 درصد رسیدگی با ضریب تغییرات برابر با 35/41 و 22/4 درصد به ترتیب بیش ترین و کم ترین ضریب پراکنش را داشتند. وراثت پذیری عمومی صفات از81/10 درصد برای صفت تعداد شاخه های اولیه تا 57/83 درصد برای ارتفاع بوته متغیر بود. وراثت پذیری عمومی ارتفاع بوته، وزن صددانه، تعداد روز تا 50 درصد گلدهی و تعداد دانه در بوته بیشتر از سایر صفات بود. در رگرسیون مرحله ای (گام به گام) برای انتخاب صفات مرتبط با عملکرد اقتصادی، دو صفت تعداد دانه در بوته و وزن صددانه با درجه تبیین 50/96 درصد از کل تنوع، بیش ترین نقش را داشتند. نتایج حاصل از تجزیه علیت نشان داد که صفات تعداد دانه در بوته و وزن صددانه به ترتیب با ضرایب برابر با 947/0 و 262/0 بیش ترین اثر مستقیم را بر روی عملکرد اقتصادی بوته داشتند. نتایج روش آماری تجزیه عامل ها هم چنین بیان گر این بود که دو مولفه اصلی اول حدود 69 درصد از تنوع کل فنوتیپی داده ها را برای صفت عملکرد اقتصادی بوته توجیه می کردند.