از حقوق سنتی تا حقوق مدرن

گذار از حقوق سنتی به حقوق مدرن و شکل گیری مدرنیته حقوقی به تغییر و دگرگونی در مبانی نظام حقوقی بر می گردد که بالطبع عناصر دیگر نظام حقوقی را تحت تاثیر قرار می دهد. این تحول، حداقل به عنوان یک واقعیت تاریخی- اجتماعی جوامع غربی، ما را با عوامل موثر در تحول نظام حقوقی آشنا ساخته، کمک می کند تا جایگاه نظام حقوقی دینی ایران در ارتباط با تحول از حقوق سنتی به مدرن روشن شود. این پژوهش به دنبال آن است تا از یک طرف مولفه های حقوق مدرن را بشناساند و روشن سازد که این مولفه ها و شاخصه ها چگونه و در چه بستری و به دنبال چه تغییراتی در روند گذار از حقوق سنتی به حقوق مدرن شکل گرفته اند؛ از طرف دیگر، از دید حقوق دانان غربی، نظام حقوقی اسلام، حقوقی سنتی به شمار می رود. آیا این بدین معنی است که نظام حقوقی دینی ایران با همه مولفه ها و شاخصه های نظام حقوقی مدرن بیگانه است؟ و اگر این گونه نیست، کدام یک از این مولفه ها را پذیرفته است و کدامین را رد می کند؟ حقوق مدرن در تحول خود با بحران هایی نیز روبه رو بوده است. این بحران ها شاخصه های حقوق مدرن را دستخوش تغییراتی کرده، در خود حقوق مدرن انشقاق ایجاد می کند (حقوق مدرن لیبرالی و اجتماعی). سهم این انشقاق در میزان اعتماد به مولفه های مدرنیته حقوقی و در میزان تطبیق نظام حقوقی دینی ایران با این مولفه ها، تا چه اندازه است؟