ارتباط بین غلظت آلاینده های استنشاقی دی اکسید نیتروژن، دی اکسید گوگرد، منواکسید کربن و عملکرد ریوی

آلاینده های استنشاقی نقش مهمی در بیماری های ریوی دارند. این مطالعه با هدف بررسی سطح آلاینده های استنشاقی دی اکسید نیتروژن، دی اکسید گوگرد، منواکسید کربن در اراک (شهر صنعتی و آلوده) و خمین (غیر صنعتی و غیر آلوده) و تعیین چگونگی اثر آن بر عملکرد ریه در مقطع زمان اسپیرومتری انجام شد.
دو شهر اراک و خمین به ترتیب به ده و پنج منطقه تقسیم و آلاینده های استنشاقی دی اکسید نیتروژن، دی اکسید گوگرد و منواکسید کربن اندازه گیری شدند. همزمان به طور تصادفی در فصول مختلف سال 522 نفر از بالغ غیر سیگاری خمین و 547 نفر از اراک انتخاب و از آنان اسپیرومتری به عمل آمد و از شاخص کیفیت هوا (PSI=Poliution standard index) برای ارزیابی کیفیت هوا استفاده شد. میانگین غلظت آلاینده ها و شاخص پراکندگی ظرفیت های ریوی با آزمون های آماری آنالیز رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
میانگینPSI اراک 54/14±83/101 و خمین 58/18±17/89 بود (05/0>P). حداکثر جریان بازدمی (PEF) و ظرفیت حیاتی فعال (FVC) در اراک به طور معنی داری کمتر از خمین بود (05/0P<). میانگین غلظت مونواکسید کربن (CO)، دی اکسید گوگرد (SO2) و دی اکسید نیتروژن (NO2) در اراک بالاتر از خمین بوده و این افزایش در مورد CO و SO2 معنی دار بود (001/0P<). در تعداد کل نمونه آلاینده های CO، SO2 و NO2 ارتباط معنی داری بین میانگین ظرفیت حیاتی VC (001/0P<) و FVC (05/0P<) با غلظت SO2 و PEF با NO2 وجود داشت (001/0P<). در اراک رابطه میزان پیش بینی شده FVC با غلظت CO معکوس و معنی دار بود (03/0P=).
با توجه به بالاتر بودن غلظت آلاینده های NO2، SO2 و CO در شهراراک نسبت به خمین تاثیر آلاینده های فوق بر شاخص های اسپیرومتری افراد سالم غیر سیگاری متفاوت می باشد. در اراک رابطه میزان پیش بینی شده FVC با غلظت CO معکوس و معنی دار بوده، لذا توصیه می شود که آلاینده های مذکور و منابع آنها سالیانه مورد پایش قرار گیرد.