بررسی آماری دبی و رسوب حوضه آبریز قره سو (استان گلستان)

جریان آب در بسترهای فرسایش پذیر، سبب جابجایی مواد در دامنه کوه ها و بستر رودها می شود که این فرایند انتقال یا آورد رسوب نامیده می شود. هدف اصلی پژوهش های انتقال رسوب، یافتن رابطه ای میان مقدار ذرات انتقال یافته، پارامترهای هیدرولیک و مشخصات مواد بستر رود است. این نوع مطالعات، در چند دهه گذشته مورد توجه زیادی بوده است. در تحقیق حاضر با استفاده از داده های دبی، رسوب و بارندگی ایستگاه هایی که حداقل دارای آمار 20 ساله بودند، به مطالعه روابط دبی و رسوب حوضه آبریز قره سو واقع در استان گلستان پرداخته شده است. جهت تخمین میزان رسوبدهی از انواع روش های رگرسیونی استفاده شده است. بعد از مرتب کردن داده ها و برآورد رابطه رگرسیونی دبی، رسوب و بارندگی، مقادیر سالانه و ماهانه ایستگاه ها مورد تحلیل قرار گرفت و بهینه ترین روش در تعیین رابطه دبی و رسوب برآورد شد. همچنین، جهت تحلیل زمین شناسی، نقشه های زمین شناسی با مقیاس 1:100000 تهیه و برای پردازش رقومی شدند. نتایج حاصله نشان داد به رغم اینکه ایستگاه سیاه آب بالاترین میزان دبی را دارد، اما بالاترین میزان رسوب دهی سالانه مربوط به ایستگاه غاز محله است و به لحاظ زمانی، بیشینه رسوب معلق در مهرماه رخ می دهد. عموما، تاثیر بارندگی بر دبی و رسوب رودهای حوضه ضعیف است. با این حال رسوب ایستگاه غاز محله تاثیر بیشتری از بارندگی پذیرفته است. از دیدگاه زمین شناسی نیز از آنجا که بیشتر مساحت حوضه از لس و آبرفت تشکیل شده، رسوب دهی زیاد در برخی ایستگاه ها بویژه ایستگاه غاز محله که شیب نسبتا بالایی دارد، مشاهده شده است. روش توانی، بهترین برازش درایستگاه های مورد مطالعه بوده است.