اثر منابع نیتروژن بر عملکرد، ترکیب اسیدهای چرب و میزان عناصر ریزمغذی دانه ارقام پرمحصول کلزا (Brassics napus L.)

به منظور ارزیابی عملکرد، اجزاء عملکرد و خصوصیات مرفولوژیک در ارقام زمستانه کلزای سازگار با مناطق سرد و خشک ایران و تعیین ارقام پرمحصول، آزمایش مزرعه ای در سال های زراعی 1386 – 1385 و 1387 – 1386 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، اراک واقع در عرض جغرافیایی 34 درجه و 5 دقیقه شمالی و طول جغرافیایی 49 درجه و 42 دقیقه شرقی و ارتفاع 1775 متر از سطح دریا اجراء شد. در این آزمایش 15 رقم زمستانه کلزا در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که ارقام لیکورد (2895 کیلوگرم در هکتار)، مودنا (2860 کیلوگرم در هکتار) و اوکاپی (2139 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب در مقایسه با سایر ارقام عملکرد دانه در هکتار بالاتری را داشتند. به منظور بررسی اثر منابع آلی و شیمیایی نیتروژن بر عملکرد، ترکیب اسیدهای چرب و میزان عناصر ریزمغذی دانه ارقام پرمحصول کلزا در سال زراعی 1388 – 1387 در همان منطقه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل ارقام کلزا دارای سه سطح V1 (اوکاپی)، V2 (مودنا) و V3 (لیکورد) و منابع نیتروژن (بر مبنای 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) در سه سطح N1 (آزوکمپوست)، N2 (50 % آزوکمپوست + 50 % اوره) و N3 (اوره) بودند. در این آزمایش، لیکورد بیشترین عملکرد دانه (3479 کیلوگرم در هکتار)، گلوکوزینولات (9/6 میکروگرم بر کیلوگرم)، اسیدهای چرب استئاریک (2/2 %) و لینولنیک (2/17 %)، میزان عناصر ریزمغذی آهن (6/365 قسمت در میلیون)، روی، مس (9/5 قسمت در میلیون) و منگنز (5/182 فسمت در میلیون) را داشت. تغذیه تلفیقی از نظر عملکرد دانه (5/3511 کیلوگرم در هکتار)، محتوی عناصر ریزمغذی نظیر مس (9/5 قسمت در میلیون) و منگنز دانه (7/179 قسمت در میلیون) بر تیمارهای دیگر برتری نشان داد. نتایج نشان داد که با افزایش عملکرد دانه، کیفیت روغن کلزا کاهش یافت. در این تحقیق تیمار آزوکمپوست کیفیت روغن را افزایش داد ولی تغذیه تلفیقی و رقم لیکورد از نظر عملکرد دانه نسبت به دیگر تیمارها برتری داشت.