ارایه برنامه مدیریت زیست محیطی کوره های آجرپزی شهر قم

شهرقم بدلیل قرارگرفتن در حاشیه کویر و دسترسی به معادن مرغوب خاک رس مناسب جهت ساخت آجر به عنوان یکی از پرمصرف ترین مصالح ساختمانی و همچنین به لحاظ افزایش جمعیت و تقاضای فزاینده برای مسکن و در نتیجه بهبود وضع اقتصادی و رفاه اجتماعی، دارای کوره های آجرپزی فراوانی است. بیشترین تعداد کوره های آجرپزی و گچ و آهک در بخش جنوب شرقی شهر قم مستقر هستند و تعداد آن ها جمعا 446 کوره ودر منطقه جاده کاشان 225 کوره است که در مجموع حدود 95520 مترمکعب در سال سوخت سنگین مصرف می نمایند.
هدف اصلی این تحقیق ارایه برنامه مدیریت زیست محیطی کوره های آجر پزی شهر قم از طریق تعیین میزان غلظت گازهای خروجی از آن ها و آسیب های زیست محیطی ناشی از مصرف سوخت و برداشت خاک و عملکرد کوره های سنتی و هوفمن می باشد، برای این منظور تناژ آلوده سازها با محاسبه میزان مصرف سوخت و تناژ از دست دادن خاک با اندازه گیری وزن هر آجر و اختلاف وزن آن با خاک هم حجم اولیه آن محاسبه شده است. سپس با تعیین مقدار آلاینده ها در 10 ایستگاه و هر ایستگاه 12 نوبت (جمعا 120نمونه از هر کدام) کیفیت هوای تنفسی منطقه و ارتباط با دوری و نزدیکی کوره های سنتی و هوفمن به دست آمد. آزمایش آلاینده ها در خروجی دودکش های کوره های سنتی و هوفمن توسط دستگاه DELTA 2000 انجام و مقایسه گردید.
نتایج این تحقیق نشان داد که مقدار CO و SO2 تولیدی در کوره های سنتی به ترتیب ppm 5/392 و ppm469 و در کوره های هوفمن ppm 5/278 و ppm4/13 است. با توجه به نتایج حاصل از اندازه گیری آلاینده ها و مقایسه آن ها با استاندارد ها و ضوابط زیست محیطی، این کوره ها آلاینده محیط زیست شناخته شده و فعالیت آن ها مغایر با ضوابط زیست محیطی می باشد. با تغییر فرایند کوره ها، کنترل سوخت و مشعل، تغییر ترکیب آجر، جایگزینی مواد و اصلاح و بازسازی زمین های ازبین رفته و دستورات مدیریتی پایش و انتخاب محل مناسب می توان محیط زیست را حفظ کرد.