بررسی اثر تیمار سرما و برخی سیتوکینینها در رفع خواب بذرهای زیره سیاه

زیره سیاه (Bunium Persicum) گیاهی از خانواده چتریان است که بذر آن به علت خواب به سختی جوانه میزند و به این دلیل در ایران کشت نمیشود. از آنجایی که بذر زیره سیاه خواص دارویی بسیاری دارد، برطرف کردن خواب آن از اهمیت ویژه ای برخوردار میباشد. بررسی فنولوژی زیره سیاه نشان داده است که جوانهزنی بذر این گیاه در بهار صورت میپذیرد و نیاز به گذراندن یک دوره به نسبت طولانی سرما پیش از جوانه زدن دارد، همچنین بررسی های قبلی نشان داده است که برخی غلظتهای هورمونهای گیاهی موجب رفع خواب زیره سیاه میشوند. در این پژوهش اثر پیش تیمار سرما به تنهایی و همراه با برخی تیمارهای هورمونی مؤثر در رفع خواب بذر زیره در برطرف کردن خواب بذرهای این گیاه مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از این تحقیق، بررسی اثر طول دوره پیش تیمار سرما بر رفع خواب و القای جوانه زنی و همچنین تاثیر متقابل پیش تیمار سرما و برخی تیمارهای هورمونی بر رفع خواب بذر زیره سیاه بوده است. برای بررسی اثر طول پیش تیمار سرما، بذرها به مدت 0، 1، 2، 3، 4، 6، 8 یا10 هفته در یخچال (°C 4) قرار داده شدند و سپس به شرایط عمومی مناسب برای جوانه زنی منتقل شدند و برای بررسی اثر پیش تیمار سرما و تیمارهای هورمونی، بذرها پس از اینکه حداقل زمان سرمادهی لازم (4 هفته) را تجربه کردند در معرض غلظتهای 0 و 5- 10 مولار بنزیل آدنین یا کینتین قرار داده شدند. نتایج نشان داد که تیمار سرما برای القای جوانه زنی و رفع خواب بذر زیره سیاه لازم می باشد و افزایش زمان سرما دهی به افزایش درصد جوانه زنی منجر می شود به طوری که در تیمار سرمای 8 و 10 هفته ای 58درصد بذرها جوانه زدند، همچنین بررسی اثر متقابل پیش تیمار سرما و تیمار های هورمونی نشان داد که پیش تیمار سرما و بنزیل آدنین باعث تشدید اثرات یکدیگر شده به طوری که در حضور توام این دو تیمار درصد جوانه زنی به 2/92 درصد رسید.