بازخوانی انتقادی آموزه قانون طبیعی در حکمت عملی یونان باستان

دانشمندان دوره اول یونان باستان قانون طبیعی را قانونی جهان شمول، ازلی، و بی همتا می دانستند و از آن به عنوان بنیادی ترین منبع برای اخذ بهترین معیارهای زندگی بشر یاد می کردند. مشکلات معرفت شناسانه نسل اول سوفسطاییان تاثیری عمیق در آرای فلسفی نسل های بعدی این نحله گذاشت؛ به طوری که در میان آنان، بر سر مسئله اعتبار قانون طبیعی اختلاف نظر پیش آمد. فیلسوفان یونانی که احکام عقل را پایه ای ثابت برای معرفت بشر می دانستند، از سرسخت ترین حامیان قانون طبیعی در دوره یونان باستان به شمار می آیند. رواقیان که نقش مهمی در توسعه بحث قانون طبیعی داشتند، مفاد آن را «زیستن بر طبق طبیعت» می دانستند.
نوشتار حاضر به بیان انتقاداتی خواهد پرداخت که بر آموزه «قانون طبیعی» در دوره یونان باستان وارد است. این انتقادات در دو دسته جداگانه بیان می شوند: 1) انتقاداتی که در مسئله قانون طبیعی، به طور مشترک، بر همه اندیشمندان دوره یونان باستان وارد است: ابهام مفهومی قانون طبیعی، ابهام مصداقی آن و نیز ابهام در وجه تسمیه آن در حکمت عملی یونان باستان؛ 2) انتقادات نه گانه ای که به طور مجزا، به محتوای فکری برخی از این دانشمندان مربوط است. این گزاره ها با عنوان «انتقادات مختص» بیان می شوند.