بررسی اثر تراکم بوته و کود آغازگر نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود زراعی رقم کوروش(Cicer arietinum L. cv. Kourosh) در منطقه کرج

تراکم جمعیت گیاهی و مقدار نیتروژن، تاثیر زیادی روی رشد و عملکرد محصول نخود دارد. بنابراین، به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف تراکم بوته و کود نیتروژن (آغازگر) بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود رقم کوروش یک آزمایش فاکتوریل 3 × 4 در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی در مزرعه پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج در سال 1385 انجام شد. تراکم بوته شامل چهار سطح 16، 32، 48 و 64 بوته در مترمربع و سطوح کود آغازگر شامل صفر، 25 و 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بود. صفات مورفولوژیکی و زراعی مانند ارتفاع بوته، تعداد شاخه اولیه و ثانویه، ارتفاع اولین گره زایشی از سطح زمین، عملکرد تک بوته، عملکرد دانه در واحد سطح، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن 1000دانه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که تراکم 48 بوته در مترمربع (با فاصله ردیف 50 سانتی متر و فاصله روی ردیف 2/4 سانتی متر) با متوسط عملکرد 1727 کیلوگرم دانه در هکتار و تیمار 50 کیلوگرم کود آغازگر نیتروژن با متوسط عملکرد 1588 کیلوگرم دانه در هکتار، مناسب ترین تیمارهای آزمایشی در این تحقیق بودند. افزایش تراکم بوته نخود در واحد سطح موجب افزایش ارتفاع بوته، فاصله اولین گره زایشی از سطح زمین و عملکرد بیولوژیکی به طور معنی داری شد. اما، برخی صفات مانند تعداد شاخه های اولیه و ثانویه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، عملکرد تک بوته و شاخص برداشت کاهش معنی داری نشان دادند. همچنین با افزایش مقدار کود آغازگر نیتروژن برخی صفات نخود مانند عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت، تعداد دانه در غلاف و تعداد غلاف در بوته افزایش معنی داری نشان دادند. به طور کلی در شرایط آب و هوایی کرج تیمار های توام 48 بوته در مترمربع و مقدار 25 تا 50 کیلوگرم کود آغازگر نیتروژن در هکتار مناسب ترین عامل های مورد بررسی از نظر دستیابی به حداکثر عملکرد محصول نخود (رقم کوروش) بودند.