اثر موقعیت و سن برگ بر محتوای نیتروژن و اعداد کلروفیل متر در چغندر قند

این آزمایش به منظور بررسی اثر موقعیت و سن برگ بر میزان نیتروژن کل برگ و اعداد کلروفیل متر با استفاده از کلروفیل متر دستی (SPAD) در تیمارهای کود نیتروژن طی مراحل مختلف رشد چغندرقند در سال 1386 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح وتهیه بذر چغندرقند واقع در کمال شهر کرج به صورت کرت های دو بار خرد شده در زمان برپایه طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. نیتروژن پیش کاشت از منبع اوره در مقادیر 120، 160، 200 و240 کیلوگرم در هکتار همراه با شاهد (بدون مصرف نیتروژن) به عنوان عامل اصلی و مراحل رشد گیاه به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. اعداد کلروفیل متر با استفاده ازدستگاه کلروفیل متر دستی (SPAD) در برگ های شماره 5، 10 و 15 طی پنج مرحله رشدی چغندرقند بر اساس تعداد برگ در بوته (6- 3، 12-6، 15- 12، 18- 15 و20-18 برگی) قرائت شد. هم زمان در برگ هایی که قرائت کلروفیل متر صورت گرفته بود، میزان نیتروژن کل برگ به روش کجلدال و غلظت کلروفیل های a، b و ab اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر کود نیتروژن برای اعداد کلروفیل متر و نیتروژن کل معنی دار (P<0.01) بود. اثر مرحله رشد نیز برای نیتروژن کل (P<0.05) و وزن مخصوص برگ (P<0.01) معنی دار بود. اثر اصلی شماره برگ نیز برای همه صفات اندازه گیری شده معنی دار بود. اثر متقابل مقدار نیتروژن و مرحله رشد و همچنین اثر متقابل نیتروژن و شماره برگ فقط برای نیتروژن کل (P<0.05) و اثر متقابل مرحله رشد و شماره برگ برای همه صفات اندازه-گیری شده معنی دار بود. تجزیه رگرسیون برای کلیه مراحل رشد در برگ های شماره 5، 10 و 15 نشان داد که رابطه معنی داری بین عدد کلروفیل متر و میزان نیتروژن کل در واحد وزن برگ شماره 5 وجود داشت. نتایج این آزمایش نشان داد که در گیاه چغندرقند غلظت کلروفیل و میزان نیتروژن برگ موقعیت و سن برگ بوده و برگ شماره پنج به عنوان مناسب ترین برگ توسعه یافته برای ارزیابی همبستگی بین میزان نیتروژن کل و اعداد کلروفیل متر در مرحله 15-12 برگی چغندرقند مناسب تشخیص داده شد.