بررسی ارتباط بین صفات مهم زراعی در ارقام سویا با استفاده از روش های آماری چند متغیره

به منظور بررسی ژنتیکی برخی از صفات مهم زراعی با عملکرد دانه با استفاده از 20 رقم سویا آزمایشی در قالب طرح بلوک های تصادفی با سه تکرار در اردیبهشت 84 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران انجام شد. در مجموع 20 صفت مربوط به رشد رویشی و زایشی و اجزای عملکرد مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ارقام از نظر صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری داشتند که دلالت بر وجود تنوع ژنتیکی بین ارقام بود. طول پر شدن دانه و طول نیام بیشترین و عملکرد بوته کمترین وراثت پذیری عمومی را داشت. صفات وزن صد دانه، تعداد دانه در بوته و تعداد دانه در نیام که همگی جزء اجزای عملکرد محسوب می شوند، به ترتیب بالاترین همبستگی ژنوتیپی را با عملکرد بوته داشتند. تجزیه رگرسیون چندگانه نشان داد 93 درصد تغییرات عملکرد توسط وزن صددانه، تعداد دانه در بوته و عرض بذر تبیین گردید. نتایج تجزیه علیت برای سه صفات مذکور نشان داد که بیشترین اثر مستقیم و مثبت بر عملکرد مربوط به تعداد دانه در بوته و کمترین آن مربوط به عرض بذر بود. نتایج تجزیه به عامل ها اهمیت صفات مربوط به اجزای عملکرد و عملکرد دانه را در قالب عامل مهمی که عملکرد نامیده شده بود و 34/17 درصد کل تغییرات داده ها را توجیه نمود نشان داد.