ارزیابی شاخص های تحمل به تنش خشکی در ژنوتیپ های گندم دوروم

به منظور بررسی شاخص های تحمل به تنش و شناسایی ژنوتیپ های متحمل به شرایط تنش خشکی در گندم دوروم، تعداد 16 ژنوتیپ گندم دوروم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو شرایط آبی و دیم در ایستگاه تحقیقات کشاورزی ایلام در سال زراعی 86-1385 مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس عملکرد در شرایط آبی و دیم و شاخص های تحمل به تنش وجود تنوع در بین ژنوتیپ های گندم دوروم را نشان داد. در شرایط دیم بیشترین عملکرد دانه و نیز بیشترین میانگین هارمونیک، میانگین هندسی محصول دهی و شاخص تحمل به تنش متعلق به ژنوتیپ امرابی3 بود. تحلیل همبستگی بین عملکرد در شرایط آبی و دیم و شاخص تحمل به خشکی نشان داد که شاخص میانگین هندسی محصول دهی و شاخص میانگین محصول دهی مناسب ترین شاخص ها برای تعیین ژنوتیپ های متحمل به گندم دوروم می باشند. نمودار چند متغیره بای پلات نشان داد که ژنوتیپ های امرابی3، ام ار3/ ام ان آ1 و زردک در مجاورت بردارهای مربوط به شاخص های تحمل به خشکی یعنی میانگین محصول دهی، میانگین هندسی محصول دهی، میانگین هارمونیک و شاخص تحمل به تنش قرار دارند، همچنین توزیع ژنوتیپ ها در فضای بای پلات وجود تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپ ها نسبت به تنش خشکی را نشان داد. تجزیه خوشه اینشان داد که بیشترین فاصله ژنتیکی بین ژنوتیپ های متحمل زردک، امرابی3 و ام ار3/ ام ان آ1 و ژنوتیپ های حساس 9/ آ/ کردستان و 15/ آ/ مراغه می باشد.