بررسی روند رشد و عملکرد دانه دو رقم سویا در شرایط کشت تاخیری در منطقه کرج

در شرایط کشت تاخیری در منطقه کرج در طول فصل زراعی 80-1379 آزمایشی در مزرعه تحقیقات کشاورزی دانشگاه تهران صورت گرفت. طرح آماری به کار رفته آزمایش فاکتوریل بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بود. اولین فاکتور شامل سه سطح تراکم گیاهی (20، 40 و 80 بوته در مترمربع) و فاکتور دوم شامل دو رقم سویا از گروهای مختلف رسیدگی (رقم هاگ از گروه 3 و رقم کلارک 63 از گروه 4) بود. زمان کاشت دو رقم یکسان و در اول خرداد ماه صورت گرفت. بررسی تغییرات روند رشد نشان داد که حداکثر وزن خشک کل، شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول در تراکم 80 بوته در مترمربع حاصل گردید. به طوری که با کاهش تراکم، وزن خشک کل، شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول کاهش یافت. روند تغییرات شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول در همه تیمارها تا 85 روز پس از کاشت افزایش و سپس روند نزولی یافت. روند تغییرات شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول با اندکی تغییر در بین دو رقم مشابه بود. از طرف دیگر بیشترین میزان رشد نسبی در تراکم20 بوته در متر مربع و در 40 روز پس از کاشت بدست آمد. نتایج تجزیه واریانس بر عملکرد دانه نیز نشاندهنده وجود اختلاف معنی داری در سطح 1 درصد در بین تیمارهای تراکم بود. در این آزمایش حداکثر عملکرد دانه در تراکم 80 بوته در متر مربع حاصل گردید. حداکثر عملکرد دانه در رقم هاگ برابر 66/4282 و در رقم کلارک 63 برابر 12/4464 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. تعداد غلاف در بوته نیز با افزایش تراکم، کاهش معنی داری نشان داد. به طوری که در تراکم 80 بوته کمترین تعداد غلاف بدست آمد. همچنین بر اساس نتایج حاصله، تعداد دانه در غلاف تحت تاثیر تراکم و رقم قرار نگرفت. با این وجود وزن هزار دانه بطور معنی داری تحت تاثیر تراکم گیاهی و رقم قرار گرفت. بطوریکه با افزایش تراکم وزن هزار دانه افزایش یافت.