بررسی اثر اکولوژی جوانه زنی بذر و ظهور گیاهچه ساق ترشک (Rumex crispus L) و کوزه قلیانی (Silene conoidea L)

به منظور بررسی اکولوژی جوانه زنی بذر و ظهور گیاهچه ساق ترشک و کوزه قلیانی، آزمایش هایی در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در پاییز و زمستان 1388 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل نور (نور/تاریکی و تاریکی مداوم)، دماهای متناوب شب/روز (5/10، 10/20، 15/25، 20/30 و 25/35 درجه سانتی گراد(، تنش شوری (صفر (شاهد)، 10، 20، 40، 80، 160، 320 و 640 میلی مولار)، تنش خشکی (صفر (شاهد)، 1/0-، 2/0-، 4/0-، 6/0-، 8/0- و 1- مگاپاسکال)، pH (چهار تا ده) و عمق کشت (صفر تا چهار سانتی متر) بودند. نتایج نشان داد که جوانه زنی بذور ساق ترشک، تحت تاثیر شرایط نور/تاریکی و تاریکی مداوم قرار نگرفت. بذور ساق ترشک در دامنه وسیعی از دماهای متناوب تست شده در دو رژیم نور/تاریکی و تاریکی مداوم بیش از 85 درصد جوانه زدند و جوانه زنی آن در دمای 5/10 درجه سانتیگراد متوقف شد. بذور علف هرز کوزه قلیانی در دامنه دماهای متناوب 15/25 درجه سانتی گراد و پایین تر در دو رژیم نور/تاریکی و تاریکی مداوم بیش از 70 درصد جوانه زنی داشتند، اما در دماهای بالاتر از 15/25 درجه سانتی گراد جوانه زنی به خصوص در شرایط نور/تاریکی کاهش محسوسی داشت. بذور ساق ترشک و کوزه قلیانی تا شوری 160 میلی مولار بیش از 85 درصد جوانه زنی داشته و جوانه زنی آنها در پتانسیل اسمزی 8/0- مگاپاسکال به ترتیب 60 و 90 درصد بود. بذور ساق ترشک و کوزه قلیانی در دامنه pH چهار تا ده حدود 90 درصد جوانه زدند. عمق دفن بذر، سبز شدن گیاهچه های ساق ترشک و کوزه قلیانی را بطور معنی داری کاهش داد، به طوری که از عمق بیشتر از سه سانتی متر گیاهچه ای سبز نشد و حداکثر سبز شدن (به ترتیب 98 و 7/74 درصد) مربوط به بذوری بود که در سطح خاک در زیر سه لایه کاغذ صافی کشت شدند.