ارزیابی اثرات بقایای شبیه سازی شده علف کش سولفوسولفوران (آپیروس) در خاک بر هفت گیاه زراعی

به منظور بررسی حساسیت گیاهان زراعی نخود، لوبیا، عدس، ذرت، کلزا، چغندرقند و گوجه فرنگی به بقایای علف کش سولفوسولفوران در خاک، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکرار دردانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. عوامل مورد بررسی شامل گیاهان زراعی (نخود، لوبیا، عدس، ذرت، کلزا، چغندرقند و گوجه فرنگی) و غلظت های شبیه سازی شده علف کش آپیروس در خاک (0، 12/0، 3/0، 6/0، 2/1، 4/2 و 6/3 میکروگرم در کیلوگرم خاک) بودند. یک هفته پس از ظهور گیاهان، درصد سبز شدن آنها تعیین و 30 روز بعد از سبزشدن درصد بقا و زیست توده اندام هوایی و ریشه آنها اندازه گیری شدند. برای ارزیابی پاسخ گیاهان مورد مطالعه، پس از تجزیه واریانس داده ها، پاسخ گیاهان مذکور به بقایای علف کش سولفوسولفوران از طریق برازش زیست توده اندام هوایی به معادله لگاریتمی سیگموئیدی 4 پارامتری و محاسبه غلظت لازم برای 50 درصد کاهش زیست توده انجام شد. نتایج نشان دادند که درصد سبز شدن، بقا و زیست توده تولید شده ریشه و ساقه گیاهان مورد مطالعه تحت تاثیر معنی دار بقایای سولفوسولفوران قرار گرفت. با افزایش غلظت سولفوسولفوران در خاک پارامترهای مذکور در تمام گیاهان به طور معنی داری کاهش یافت. در کمترین غلظت سولفوسولفوران، متوسط تلفات زیست توده اندام هوایی و ریشه به ترتیب، 30/19 و 93/24 درصد و در بیشترین غلظت آن 00/92 و 20/92 درصد بود. بر اساس نتایج آزمایش، گیاهان مورد مطالعه حساسیت متفاوتی به بقایای سولفوسولفوران داشتند. بطوری که بیشترین (3/75 و 96/79 درصد) و کمترین (40/54 و 00/42 درصد) تلفات زیست توده اندام هوایی و ریشه به ترتیب در گوجه فرنگی و چغندرقند مشاهده شدند. بر اساس شاخص ID50 نخود، لوبیا و ذرت (05/0 میکرو گرم در کیلوگرم خاک) و گوجه فرنگی (008/0 میکرو گرم در کیلوگرم خاک) به ترتیب متحمل ترین و حساس ترین گیاهان زراعی به بقایای سولفوسولفوران در خاک بودند. با توجه به نتایح حاصل اثرات بقایای سولفوسولفوران درگیاهان مورد مطالعه در سطح کم و متوسط بقایای آن در خاک رخ می دهد. بر اساس شاخص ID50 گیاهان زراعی مذکور از نظر حساسیت به بقایای سولفوسولفوران به صورت: گوجه فرنگی> چغندرقند> کلزا> عدس> ذرت= لوبیا= نخود، طبقه بندی شدند.