ساقی نامه ها نزدیک ترین نوع ادبی به رباعیات خیام

هدف پژوهش حاضر، بررسی درونمایه ساقی نامه های فارسی از منظر انطباق پذیری آنها با مضامین رباعیات خیام است. به همین جهت 119 ساقی نامه موجود در تذکره های میخانه و پیمانه به روش کتابخانه ای و با شیوه تحلیل محتوا بررسی شده و از آنجا که استقرای تام مد نظر بوده، نمونه گیری اعمال نشده است.
نتیجه بیانگر این مطلب است که اندیشه هایی چون اغتنام فرصت، مرگ اندیشی، حیرت و شکوه از روزگار از موتیف های مشترک رباعیات خیام و ساقی نامه هاست، با این تفاوت که در رباعیات خیام رنگ فلسفی به خود گرفته و به صورت موجز بیان شده اند اما در ساقی نامه ها گاه رنگ عرفانی یا عاشقانه یافته و میدان وسیع تری برای جولان داشته اند. علاوه بر این، پدید آورندگان این نوع ادبی، اغلب با انتساب نابسامانی های اجتماعی به روزگار، اعتراض خود را در پوشش می و مستی و اصطلاحات مربوط به آنها، فارغ از هرمحدودیتی اظهار کرده اند.