تبیین عدالت آموزشی در دانشجویان علوم پزشکی: بررسی دیدگاه و تجربیات دانشجویان علوم پزشکی

عدالت آموزشی یکی از پرچالش ترین مباحث در آموزش است. ایجاد محیط یادگیری بدون استرس، رساندن دانشجویان به رشد و بالندگی، اجرای یکسان قوانین و مقررات آموزشی برای همه افراد و فراهم نمودن زمینه های رسیدن به مهارت و آمادگی برای بازار کار از مقوله های عدالت آموزشی می باشد. هدف از این مقاله تبیین عدالت آموزشی از دیدگاه دانشجویان علوم پزشکی می باشد.
در این مطالعه با رویکرد کیفی با 50 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گلستان در سال 1389 مصاحبه های نیمه ساختار به عمل آمد. شرکت کنندگان بر اساس نمونه گیری مبتنی بر هدف و با حداکثر تنوع وارد مطالعه شدند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه های انفرادی نیمه ساختار تا رسیدن به اشباع داده ها استفاده شد. از همه شرکت کنندگان حداقل دو سوال باز شد «وقتی می گویم عدالت آموزشی چه به ذهن شما می آید؟، آیا شرایط یا موقعیتی را به یاد می آورید که احساس کردید عدالت آموزشی وجود دارد یا ندارد؟» مصاحبه ها خط به خط دست نویس و مطابق رویکرد «تحلیل محتوای» آنالیز شدند. از شرکت کنندگان، رضایت نامه شفاهی برای شرکت در مطالعه و ضبط صدا اخذ گردید.
«برتری نداشتن دانشجویی بر دانشجوی دیگر» مضمون اصلی ظهور یافته در این مطالعه می باشد. «شیوه ارزشیابی و نحوه آموزش اساتید» از مباحثی بود که بیشترین دغدغه دانشجویان را شکل می داد. از نظر آنان، این دو، عاملی هستند که می توانند رعایت عدالت آموزشی را به زیر سوال ببرند. دانشجویان معتقد بودند هر دانشجو علی رغم جنسیت، قومیت، اعتماد به نفس، رشته، ظاهر و برخورد اجتماعی اش، جایگاه خاص خود را دارد و چنانچه این معیارها در ارزشیابی دانشجو و یا یادگیری دانشجو دخیل گردد، عدالت آموزشی به چالش کشانده می شود.
عدالت به معنی دسترسی برابر و مساوی به همه ی امکانات آموزشی بدون در نظر گرفتن رشته تحصیلی، قومیت، جنسیت، مذهب، فرهنگ، معدل، اخلاق و رفتار دانشجو، طرز لباس پوشیدن و نحوه آرایش، عوامل دموگرافیکی و شخصیتی می باشد به طوری که همه ی دانشجویان در یک محیط از امکانات موجود برخوردار شوند تا زمینه برای رشد و شکوفایی استعدادها فراهم شود و افراد انگیزه ی کافی برای تلاش و تکاپو در راستای رسیدن به هدف داشته باشند و بتوانند بعد از فارغ التحصیلی، کارایی و تبحر کافی در زمینه ی شغل آینده ی خود داشته باشند.