عوامل کلیدی در توسعه روستایی از دیدگاه جمعیت شناختی

این مطالعه در صدد است نشان دهد که توسعه روستایی، بر خلاف برداشت همگانی، مفهومی بسیار پیچیده است که عوامل متعددی در آن دخالت دارند. برخی از این عوامل، مانند «جمعیت» مورد غفلت یا کم توجهی قرار می گیرند. عامل جمعیت، در برنامه های اولیه توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور نقشی نداشته و اشاره به جمعیت روستایی و برخی ویژگی های آن، تعارفی بیش نبوده است؛ به گونه ای که حتی تعداد روستاهای کشور به دلیل نداشتن تعریف جامع و مانع، درسرشماری ها بیش از 16هزار اختلاف داشته است. با توجه به اینکه توسعه روستایی، برنامه ای مکان محور، و هدف نهایی آن ارتقای سطح زندگی جمعیت های روستایی است، به ناچار، نه تنها زیستگاه های روستایی، بلکه ویژگی های جمعیتی و آرمان های مردمی که در آنها زندگی می کنند نیز باید مدنظر قرار گیرد تا ادامه زندگی در آنها مقدور گردد؛ آن هم در شرایطی که در برخی ازاستان ها، بیش از 80 درصد آبادی ها را سکونتگاه های کم جمعیتی تشکیل می دهند که در مواردی مشمول برنامه های توسعه نمی شوند و نتیجه این امر، دامن زدن به کوچ روستاییان به شهرهاست. این مقاله نقش ویژگی های جمعیتی و لزوم توجه جدی به آنها را به عنوان یک عامل کلیدی در توسعه روستایی نشان می دهد تا شاید به تغییر نگرش ها بینجامد و به اقدام کارسازتری بینجامد.