عوامل موثر بر انتقال فناوری از طریق سرمایه گذاری مستقیم خارجی مطالعه موردی صنعت پلاستیک

انتقال فناوری، مقوله ای چندبعدی است که هم از نظر علمی و هم از ابعاد فرهنگی، سیاسی و اقتصادی، سالهاست نه فقط کشورهای در حال توسعه، بلکه بسیاری از مجامع پژوهشی غرب و سازمان های بین المللی را به خود مشغول داشته است. برای کاستن از فاصله تکنولوژیکی میان کشورهای پیشرفته و کمتر توسعه یافته، انتقال فناوری یک لازمه انکار ناپذیر است. انتقال فناوری باروش های متفاوت و وسائل مختلف امکانپذیر است که با توجه به موقعیت انتقال دهنده و انتقال گیرنده فناوری مشخص می شود. وارد کردن محصولات دارای فناوری پیشرفته، به کارگیری فناوری خارجی و به کارگیری نیروی کار بین المللی روش هایی برای انتقال فناوری بین المللی است. اما در کنار این روش ها، سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) که عمدتا به وسیله شرکت های فراملی (یا چندملیتی) انجام می شود، روش اصلی دسترسی به فناوری های پیشرفته به وسیله کشورهای در حال توسعه است. سرمایه گذاری خارجی معمولا دربر گیرنده سه عنصر سرمایه، تکنولوژی و مدیریت است که هر سه برای پیشرفت کشورهای در حال توسعه مورد نیاز است. دراین مقاله پس از بررسی ادبیات انتقال فناوری و FDI، و شناسایی مشکلات پیش روی صنعت پلاستیک درایران، 40 متغیر اثرگذار بر انتقال فناوری از طریق FDI شناسایی گشت. پس از توزیع پرسشنامه ای حاوی متغیرهای مذکور، میان 3 طیف درگیر در سرمایه گذاری مستقیم خارجی، یعنی فعالان حوزه پلاستیک، کارشناسان سازمان سرمایه گذاری وکمکهای اقتصادی و فنی ایران و متخصصان انتقال فناوری، و انجام تکنیک آماری تحلیل عاملی اکتشافی، 13عامل عمده اثرگذار شناسایی شد.