مهاجرت های قبایل عرب از عراق به خراسان در دوره حکومت زیاد

به روزگار بنی امیه مهاجرت هایی با اهداف نظامی و اقتصادی از عراق به خراسان روی داد. دو مهاجرت آغازین، در زمان حکومت زیا د بن ابیه در عراق (44-53ق) (664-673م) از سوی وی مدیریت شد. مهاجرت نخست در سا ل 47 ق/ 677 م از بصره به خراسان روی داد و با بن بست نظامی اعراب در خراسان و ناآرامی های قبیله ای ناشی از تقسیم عطایا در بصره، ارتباط داشت. دومین مهاجرت به سال 51 ق/ 671 م مدیریت شد. در آن سال، 50000 خانوار از قبایل کوفه و بصره به خراسان کوچانده شدند. این مهاجرت نیز با ناآرامی های عراق و مشکلات نظامی تازیان در شرق ارتباط داشت. برای شناخت تاثیر این مهاجرت ها در مهار ناآرامی های عراق و مشکلات نظامی تازیان در خراسان، مسائلی چون سیاست نوین بنی امیه در مرزها، اوضاع خراسان و عراق بدان گاه، موقعیت نظامی تازیان در خراسان و جاذبه های آن سرزمین برای آنان، در خور بررسی است. در این نوشتار، نگارنده بر آن است تا با استناد به منابع و برخی مطالعات، ضمن بررسی نکات یاد شده، به تاثیر دو مهاجرت در مهار ناآرامی های عراق و بهبود موقعیت نظامی تازیان در خراسان بپردازد.