ارزیابی حساسیت گیاهان زراعی به بقایای علف کش مزوسولفورون+ یدوسولفورون (توتال) در خاک

به منظور ارزیابی حساسیت هفت گیاه زراعی مختلف به بقایای علف کش توتال در خاک آزمایش زیست سنجی در پائیز سال 1388 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. در این مطالعه که به صورت فاکتوریل و در قالب طرح آماری کاملا تصادفی در سه تکرار اجرا شد، حساسیت هفت گیاه (نخود، عدس، لوبیا، گوجه فرنگی، ذرت، کلزا و چغندرقند) به بقایای مختلف علف کش توتال (0، 0002/0، 0005 /0، 001/0، 002/0، 004/0، 006/0 میلی گرم در کیلوگرم خاک) بررسی شد. بعد از آماده کردن خاک با غلظتهای مذکور علف کش، به گلدانهایی به قطر 15 سانتی متری منتقل و کشت گیاهان در آنها انجام گرفت. یک هفته بعد از سبز شدن گیاهان درصد سبز شدن آنها تعیین شد و 30 روز پس از سبز شدن، درصد بقا و زیست توده ساقه و ریشه گیاهان مورد مطالعه اندازه گیری شد. جهت تحلیل نتایج آزمایش ضمن آنالیز واریانس داده ها، پاسخ گیاهان مورد آزمایش به بقایای علف کش توتال از طریق برازش داده های زیست توده ساقه به معادله های 3 و 4 پارامتری سیگموئیدی و محاسبه مقدار بقایای توتال برای 50 درصد بازدارندگی رشد ساقه گیاهان انجام شد. نتایج نشان دادند که شاخصهای اندازه گیری شده در تمام گیاهان تحت تاثیر معنی دار)01/0 >P) بقایای توتال درخاک قرار گرفتند و با افزایش بقایای توتال در خاک، درصد سبز شدن، بقا و زیست توده ریشه و ساقه در همه محصولات مذکور کاهش معنی داری یافت. بر اساس نتایج آزمایش، نخود و کلزا بترتیب کمترین (3/29، 30 درصد) و بیشترین (3/86، 5/93 درصد) درصد تلفات زیست توده ساقه و ریشه را داشتند. براساس شاخص ID50، ذرت (0031/0 میلی گرم در کیلوگرم خاک) و کلزا (00019/0 میلی گرم در کیلو گرم خاک) به ترتیب متحمل ترین و حساس ترین گیاهان به بقایای علف کش توتال در خاک شناخته شدند وترتیب تحمل گیاهان مورد مطالعه به بقایای علف کش توتال به صورت زیر بود: کلزا< چغندرقند < عدس< لوبیا < گوجه فرنگی