رفتار شهروندی سازمانی(OCB) تاملی بر مبانی، ویژگی ها، ابعاد،عوامل تاثیر گذار و پیامدها

یکی از تئوری های جدید در حوزه رفتار سازمانی، تئوری رفتار شهروندی است.در پژوهش حاضر، به بررسی مفهوم رفتار شهروندی سازمانی،مبانی، ویژگی ها، ابعاد، عوامل تاثیر گذار و پیامدهای آن پرداخته شد. روش انجام پژوهش تحلیل اسنادی و مبتنی بر ادبیات نظری بوده و به منظور گردآوری داده های لازم جهت پاسخگویی به سوال های پژوهش اسناد و مدارک موجود، مرتبط و در دسترس با استفاده از فرم گردآوری داده ها جمع آوری و به شیوه کیفی تحلیل شده اند. یافته های پژوهش عبارتند از: (1)با توجه تجزیه و تحلیل ادبیات؛ عمده ترین ویژگی های رفتار شهروند سازمانی عبارتند از؛ نوعی تمایل درونی است ونه بیرونی، رفتاری خودجوش و آگاهانه است؛ در شرح شغل افراد پیش بینی نشده است؛ خاطر انجامش پاداش رسمی دریافت نمی شود؛ و همچنین فرد به خاطر انجام ندادنش تنبیه نمی شود.(2)عمده ترین ابعاد رفتار شهروندی سازمانی شامل؛ جوانمردی، نوعدوستی، آداب اجتماعی، وجدان کاری، وفاداری سازمانی، خود بهبودی و نزاکت در سازمان می باشد(3)مهم ترین عوامل تاثیر گذار عبارتند از: رضایت شغلی، عدالت سازمانی،، بوروکراسی، ویژگی های شخصیتی، رفتارهای رهبری، ادراک نقش، تعهد سازمانی، سن کارکنان (4)بطور کلی عمده ترین پیامدهای بروز رفتار شهروندی سازمانی شامل افزایش بهره وری عملکرد و اثر بخشی، ارتقاء روابط مثبت میان کارکنان، کارایی بیشتر در تخصیص منابع، کاهش هزینه های نگهداری، فراهم کردن انعطاف لازم برای ابداع و نوآوری، بهبود خدمت به مشتری، و استفاده اثربخش از منابع کمیاب می باشند.