شاخص کیفیت WQI آب رودخانه کارون به عنوان نشان دهنده اثرات پساب صابون سازی خرمشهر

پساب تولیدی کارخانه صابون سازی خرمشهر به عنوان بزرگترین و پیشرفته ترین کارخانه تولید صابون و گلیسرین ایران با ظرفیت تولید روزانه 100 تن چیپس صابون و 14 تن گلیسرین از طریق کانالی به طور مستقیم به رودخانه کارون تخلیه می گردد. با توجه به امکانات موجود، نمونه برداری از 3 ایستگاه به ترتیب در 50 متری بالادست محل تخلیه پساب کارخانه، 50 و 500 متری پایین دست محل تخلیه پساب بهمراه پساب خروجی و در 10 ماه متوالی از مهر 1385 تا تیر 1386 توسط ظروف نمونه برداری ون دورن (Van dorn) انجام شد. پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب و پساب کارخانه مورد بررسی و مقایسه نتایج اندازه گیری این عوامل با استاندارد سازمان محیط زیست ایران نشان داد که میزان(Chemical Oxygen Demand) COD، BOD (Biochemical Oxygen Demand) و کلرید پساب خروجی با میانگین های ppm 0/1300، ppm 8/196 و ppm 9/4042 از حداکثر مجاز استاندارد بیشتر است. طبقه بندی ایستگاه های مطالعاتی بر اساس نظام شاخص کیفیت آب (Water Quality Index) WQI، نیز نشان داد که ایستگاه های اول، دوم و سوم و پساب کارخانه با متوسط شاخص کیفیت سالیانه 63/54، 29/40، 71/45 و 32/24 به ترتیب در رده های متوسط، بد و بسیار بد قرار می گیرند. بررسی های آماری بر روی نتایج حاصل از نمونه برداری از ایستگاه های مطالعاتی نشان داد که ورود پساب کارخانه در بین ایستگاه ها طی ماه های نمونه برداری در سطح اطمینان 95% از لحاظ عوامل BOD، COD، نیترات، فسفات و بی کربنات اختلاف معنی داری را نشان می دهد و مشخص شد که پساب خروجی کارخانه با توجه به حجم آبگذری رودخانه و دبی فاضلاب خروجی، بر روی کیفیت آب رودخانه موجب ایجاد تغییراتی شده است. بررسی روند تغییرات نشان دهنده افزایش بسیاری از عوامل در ایستگاه دوم و کاهش قابل ملاحظه در ایستگاه سوم بوده که گویای توان خودپالایی رودخانه کارون است.