بررسی تحمل به تنش خشکی در ژنوتیپ های امید بخش گندم نان با استفاده از شاخص های حساسیت و تحمل به تنش

این آزمایش در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی مغان با تعداد 16 رقم و لاین پیشرفته گندم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و در چهار آزمایش جداگانه تنش کامل(دیم)، تنش اول فصل (قطع آبیاری تا مرحله ظهور خوشه)، تنش آخر فصل (قطع آبیاری بعد از ظهور خوشه) و بدون تنش(نرمال) انجام گرفت/ در طول دوره رشد صفات زراعی و صفات فیزیولوژیک مختلف اندازه گیری شده و سپس شاخص های مقاومت به تنش رطوبتی مورد محاسبه و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. تجزیه واریانس ساده و مرکب صفات مورد مطالعه نشان داد که بین ژنوییپ ها تنوع ژنتیکی برای اکثر صفات وجود دارد. همچنین اثر متقابل محیط در ژنوتیپ برای اکثر صفات معنی دار شد و این نشان دهنده واکنش متفاوت ژنوتیپ ها در شرایط مختلف تنش خشکی بوده است. تجزیه واریانس ساده شاخص تحمل (TOL)1 در صفات مختلف در سه شرایط تنش در مقایسه با شرایط نرمال نشان داد که ژنوتیپ ها واکنش های متفاوتی در مواجه با تنش از خود نشان داده اند. بر همین اساس شاخص های STI 5، 4SSI، 3MP، 2GMP، TOL محاسبه وژنوتیپ ها براساس شاخص STI درگروه های D، C، B، A قرار گرفتند. بر اساس این تقسیم بندی رقم چمران و لاین N-81-16 به عنوان مناسب ترین رقم و لاین جهت کشت در شرایط نرمال و تنش های مختلف خشکی (تنش اول فصل، تنش آخر فصل و تنش کامل) قابل توصیه تشخیص داده شدند. رقم کوه دشت و لاین های N-79-10 و N-79-7 در دو شرایط مختلف تنش خشکی اول فصل و کامل در گروه C قرار گرفته و در این شرایط تنش خشکی عملکرد قابل قبولی را از خود نشان داده اند و نسبت به این شرایط قابل توصیه می باشند.