بررسی غنای گونه ای زنبورهای گالزای بلوط (Hymenoptera: Cynipidae) به دو روش Rarefaction و Jackknife و محاسبه شاخص های تشابه آنها در آذربایجان غربی

گیاه خواری به شکل های متفاوت دیده می شود و تشکیل گال یک نوع از آنها است. در بین حشرات گالزا، زنبورهای گالزای بلوط (Hymenoptera: Cynipidae) روی قسمت های مشخصی از درختان میزبان گال تولید می کنند. در این تحقیق و در بهار سال 1389، زنبورهای گالزای بلوط از جنگل های بلوط استان آذربایجان غربی جمع آوری گردیدند. گالهای جمع آوری شده از مناطق قبرحسین، میرآباد، واوان، ربط، شلماش و دارقبر (از تعداد 40 درخت در هر منطقه)، به طریق زیر بررسی شدند. در هر درخت یک شاخه ی 50 سانتی متری به عنوان یک واحد نمونه برداری انتخاب و در چهار جهت جغرافیایی، تعداد گال های تشکیل شده روی آن شمارش گردیدند. غنای گونه ای به دو روش ریرفکشن و جک نایف و 4 شاخص شباهت نیز محاسبه شدند. در این تحقیق، تعداد 7 گونه زنبور گالزای بهاره (نسل جنسی) روی سه گونه بلوط Quercus infectoria، Q. brantii و Q. libani شناسایی شدند به طوری که بیشترین تعداد گال روی بلوط ایرانی Q. brantii تشکیل شده بود. گونه های زنبورهای گالزا متعلق به سه جنس Andricus، Chilaspis و Biorhiza بودند. بیشترین میزان غنای گونه ای به روش ریرفکشن و جک نایف به ترتیب 86/4 و 2/5 گونه بود که در میرآباد ثبت گردید. بیشترین میزان شباهت گونه ای زنبورهای گالزای بهاره (نسل جنسی) نیز با استفاده از شاخص های موریستا (Morisita)، هورن (Horn)، رنکونن (Renkonen) و سورنسن (Sorensen) بین مناطق قبرحسین و میرآباد محاسبه شد. پراکنش گونه های مختلف درختان بلوط و زیرگونه های آنها، به عنوان میزبان زنبورهای گالزا، عامل اصلی تنوع گونه ای این زنبورها و پراکنش مختلف آنها می باشند.