شبکه های استیلولیت در آهک های دولومیتی شده و نقش آنها در کنترل کیفیت سنگ های تزیینی: معادن کرتاسه فوقانی در خور، ایران مرکزی

شبکه های استیلولیت و بقایای انحلال آن ها (IR) یکی از مشکلات اساسی در معدنکاری و تولید سنگ های تزیینی مرمریتی هستند که عمدتا از سنگ های آهکی دولومیتی شده تهیه می شوند. این نوع سنگ ها در نما و پوشش های تزیینی ساختمانی، در خارج و یا داخل ساختمان به صورت قطعات و یا صفحات نازک استفاده می شوند. به منظور بررسی نقش استیلولیت ها در کنترل کیفیت این نوع سنگ های ساختمانی، معادن سنگ مرمریت خور واقع در شرق استان اصفهان مورد مطالعه قرار گرفته اند. مشاهدات صحرایی از آهک های ضخیم لایه دولومیتی شده سازند هفتومان و بررسی دیواره های معدنکاری شده، بلوک-اسلب در کارخانه سنگبری و مطالعه پتروگرافی مقاطع نازک در آزمایشگاه و مقایسه داده ها در سینه کارهای مختلف، مورد استفاده قرار گرفته است. این سازند در بیرون زدگی منطقه طاهرآباد خور با رخساره های عمدتا گرینستون رودیستی تا پکستون بیوکلاستی مشخص می شود که گسترش وسیعی در شمال و شرق استان اصفهان دارد و معادن موفق و شکست خورده زیادی را در بر می گیرد. آنچه مشکل اصلی این معادن است، شکل هندسی شبکه استیلولیت («سلول استیلولیت») است که با برخورد و درهم رفتن سطوح استیلولیتی مجاور هم شکل می گیرد و در معدنکاری و یا برش و ساب دادن سطوح سنگ، موجب خرد شدگی سنگ می شود. این مطالعه نقش نوع لیتولوژی و توسعه شبک استیلولیت را در کیفیت سنگ مرمریت، مخصوصا انواعی که میزان ناخالصی آن ها (مخصوصا کانی رسی) کمتر از 10 درصد حجم سنگ و میزان دولومیتی شدن توده سنگ نسبتا کم است، با انواعی که در آنها فرآیند دولومیتی شدن گسترده است، مقایسه می کند و نتایج نشان می دهد که در تحت شرایطی ایده آل از نظر گسیختگی و عملکرد تکتونیک، سنگ های آهکی کمی دولومیتی شده پکستون تا وکستون پلاتفرمی و ضخیم لایه بهترین نوع لیتولوژی برای استخراج و فرآوری سنگ های مرمریت می باشند و با سنگ های آهکی که میزان رس قابل توجه دارند و یا کاملا دولومیتی شده اند، از نظر کیفیت سنگ تزیینی و ساختمانی، کاملا متفاوت هستند.