بررسی اندیشه های خیام درباره زندگی و مرگ در سنت شعری کلاسیک های جهان

فلسفه حیات و وقایع پس از مرگ از معما های دست نایافتنی بشر، در سراسر تاریخ زندگی او بوده است. همه اندیشمندان جهان، به نوعی درباره آن سخن گفته اند، اما همگان بر این اعتراف کرده اند که این مساله، مهم ترین راز نگشوده بشر بوده و خواهد بود. از میان شاعران و فلاسفه اسلامی، عمر خیام بیش از هر شاعر و نویسنده ای بدین مهم پرداخته است. جان مایه اصلی رباعیات خیام، پاسخ به همین مساله است: نشان دادن ناتوانی ذاتی بشر در پاسخ گویی به این معمای هستی؛ اما آیا آن چه خیام اندیشیده و بر قلم جاری ساخته، ابتکاری است یا اصیل؟
مقاله حاضر، بررسی پیشینه اندیشه های خیامی در شعر کلاسیک های جهان است. در این مقاله کوشیده شد با طرح نوزده درون مایه شعری خیام در خصوص فلسفه حیات و مرگ، نشان داده شود که پیش از خیام این اندیشه ها در آثار شاعران جهان مطرح شده و از دغدغه مشترک بیش تر شاعران گذشته بوده است و آن چه در نوشته های منتقدان ادبی ایران، اندیشه های خیامی نامیده می شود، ویژه خیام نیست و استناد آن ها به خیام همراه با نوعی سهل انگاری است.