شکل گیری حکومت های متقارن در شرق ایران (در قرون اولیه اسلامی)

شکل گیری حکومت های متقارن در شرق ایران از داستان ها و رموز شیرین تاریخ قرون آغازین ایران اسلامی است، امری که فهم و درک آن علت اصلی نگارش این مقاله شده است. حملات گسترده اعراب غازی و ماجراجو، زمینه های برتری سیاسی خلفای اسلام بر امپراطوری باستانی ایران را فراهم آورد. فارغ از چگونگی این رویداد، ایران که خود پایه گذار بزرگترین امپراطوری های باستانی بوده، به تحت سلطه و انقیاد خلافت بزرگ اسلامی در آمد. این امرسبب ساز ارتباط، دادو ستد و تعاملات گسترده میان ایران و جهان اسلام شد. در قرون نخستین شاهد گسترش روبه تزاید خلافت جدید هستیم. ایران نیز ازاین قاعده مستثنی نبود، زیرا مشترک در سرنوشتی شد که تاریخ و یا تقدیر برای آن رقم زده بود. اما گسترش امپراطوری با افزایش تعارضات و ایجاد فضای تنفس برای ملل مفتوحه همراه بود. هرچه از عمر حکومت اسلامی و گستره آن می گذشت، حکومتهای محلی ایرانی فرصتی برای ابراز وجود و تبیین دوباره فرهنگ و هویت خویش می یافتند. یکی از مهم ترین مراکز و حوزه های تجلی این اندیشه استقرار حکومتهای متقارن در شرق ایران است. پژوهش کنونی در پی آن است که به این پرسش پاسخ دهد که: چرا این حکومت های متقارن عموما در شرق ایران شکل گرفتند؟ انجام تحقیق مذکور مشخص نمود که شکل گیری حوزه شرق به دلیل مهاجرت نخبگان به شرق ایران و دور بودن موقعیت جغرافیایی آن از مرکز خلافت اسلامی بوده است.