مقایسه شاخص های خشکسالی هواشناسی در استان یزد

در این تحقیق جهت بررسی خشک سالی در ایستگاه سینوپتیک یزد و 31 ایستگاه غیر سینوپتیک در سطح استان از 5 شاخص درصد از نرمال بارندگی(PNPI)، دهک های بارندگی (DPI)، ناهنجاری بارندگی(RAI)، بالم و مولی(BMDI) و بارش استاندارد شده(SPI) استفاده شد. بدین منظور پس از جمع آوری داده های بارش ایستگاه های مورد بررسی، نواقص آماری موجود از طریق روش هم بستگی بین ایستگاه ها بازسازی شد. سپس محاسبه شاخص های PNPI، DPI و RAI در مقیاس ماهانه و سالانه، شاخص BMDI در طی دوره ارزیابی 12 ماهه و شاخص SPI در مقیاس های زمانی 3، 6، 9 و 12 ماهه انجام گرفت و بر اساس مقادیر حاصل از محاسبه هر یک از شاخص های مورد نظر، طبق جداول مربوط به طبقات مختلف خشک سالی هر یک از شاخص ها اقدام به تعیین وضعیت خشک سالی هر یک از ایستگاه ها در مقیاس های مورد نظر در طول دوره آماری موجود شد و بر این اساس 5 شاخص مورد نظر با یکدیگر مقایسه شدند و جهت برآورد خشک سالی درصد تفاوت و تشابه هر کدام از شاخص ها با 4 شاخص دیگر مورد محاسبه و بررسی قرار گرفت. هم چنین پس از تعیین وضعیت خشک سالی هر کدام از ایستگاه های مورد مطالعه، درصد وضعیت های مختلف خشک سالی توسط هر کدام از شاخص های درصد از نرمال بارندگی(PNPI)، ناهنجاری بارندگی(RAI) و دهک های بارندگی (DPI) در مقیاس سالانه، شاخص بالم و مولی در طی دوره ارزیابی 12 ماهه(BMDI) و بارش استاندارد شده در مقیاس زمانی 12 ماهه(12(SPI در 33 ایستگاه تحت مطالعه تعیین شد. پس از طی مراحل مذکور مشخص شد، بیشترین درصد تشابه بین دو شاخص RAI و DPI وجود دارد، چنانکه هر دو شاخص در ایستگاه های مورد مطالعه وضعیت مشابه خشک سالی شدید را نشان دادند و از بین 5 شاخص مورد بررسی (نسبت به سه شاخص خشک سالی PNPI، SPI و(BMDI این دو شاخص بیشترین کارآیی را جهت پایش خشک سالی هواشناسی دارا هستند و هر دو شاخص جهت پایش خشک سالی استاتیک استفاده می شوند. ولی نظر به این که شاخص های استاتیک در مقیاس ماهانه و در ایستگاه های مناطق خشک جهت پایش خشک سالی با مشکل محاسبه مواجه می شوند توصیه می شود که از شاخص های دینامیک SPI و BMDI که درصد تشابه قابل قبولی نیز با یکدیگر دارند، استفاده شود. شاخص SPI با مقیاس های زمانی 6 و 12 ماهه ارجحیت دارد زیرا در این مقیاس ها با مشکل محاسبه مواجه نبوده و قادر است ارزیابی های ماهانه از خشک سالی را در اختیار قرار دهد