عطار و عالم شوریدگی

بطور کلی، دیوانگی از تکنیک های عشق است؛ شرط عرفان دیوانگی است.
با دو عالم عشق را بیگانگی اندرو هفتاد و دو دیوانگیسخت پنهان است و پیدا حیرتش جان سلطانان جان در حسرتشغیر هفتاد و دو ملت کیش او تخت شاهان تخته بندی پیش اومطرب عشق این زند وقت سماع بندگی بندو خداوندی صداعپس چه باشد عشق دریای عدم درشکسته عقل را آنجا قدمبندگی و سلطنت معلوم شد زین دو پرده عاشقی مکتوم شد(1)دیوانگان و مجانین، افرادی هستند که از فرط عقل خود را به جنون زده اند و این جنون به خاطر این است که کارهایی بکنند که مردم شک ننمایند.
دیوانه ای که می رمداز سنگ کودکان بیرون کنش ز شهر که کاملعیارنیستدر ادبیات فارسی، مجنون به عنوان یکی از مقدمان و پیشروان دیوانگان عاشق، حکایت هایی بس دلکش از او به جا مانده است. ماجراهای لیلی و مجنون سمبول و نماد داستان های جنون عاشقانه است؛ یعنی سرنوشت هر عاشقی مانند این دو است.
به طور کلی سه خصوصیت در داستان های مجنون مشاهده می گردد.
1 بریدن از مقام و جاه2 اجتناب از عوام؛ پیروی از سنت های عوام برای عارفان ننگ است.
3 جنون و عشق؛ چرا که مردم فکر می کنند که او دیوانه است.(2)در بررسی های به عمل آمده از دیوانگان عطار، این سه خصوصیت در تمامی آنان دیده می شود؛ یعنی اغلب آنان از جاه و مقام دنیوی بریده اند. پیروی از سنت های عوام را ننگ می شمارند و پیوسته درصدد شکستن این بت ها هستند. و دیگر این که جنون و دیوانگی آنان برای عوام محرز و آشکار است، مردم فکر می کنند که اینان دیوانه هستند.