مطالعه اثرات تغییر کاربری اراضی بر خصوصیات خاک (مطالعه موردی: حوضه آبخیزکچیک)

تغییر کاربری اکوسیستم های طبیعی به اکوسیستم های مدیریت شده، اثرات زیان باری بر خصوصیات خاک داشته و به عنوان عامل تخریب خصوصیات فیزیکی- شیمیایی خاک به شمار می رود. بنابراین با توجه به گستردگی تغییر کاربری اراضی جنگلی در ایران و به ویژه استان گلستان، در این پژوهش به مطالعه اثرات تغییر کاربری بر خصوصیات خاک در حوضه آبخیز کچیک پرداخته شد. بدین منظور برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک کاربری های جنگل (612 هکتار)، مرتع (1130 هکتار) و زراعت (1806 هکتار) اندازه گیری و تفاوت مابین میانگین آنها مورد پژوهش قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که در اثر تغییر کاربری، بافت خاک از شنی-رسی- لومی به شنی- لومی و رده خاک از خاک رسی با خاصیت خمیری بالا به خاک رسی با خاصیت خمیری پایین تبدیل شده و متوسط قطر خاکدانه ها نیز کاهش می یابد و در نتیجه خاک زراعی در مقایسه با خاک های جنگلی ومرتعی دارای تخلل کمتر و جرم مخصوص بیشتری می گردد. همچنین میزان ماده آلی، ازت آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی خاک در کاربری زراعی در قیاس با کاربری های جنگل ومرتع کاهش معنی داری دارد.